Phosphorus in Bottom Sediments of Rivers from Within the Upper Narew Catchment

The aim of present study was to determine the content of phosphorus in bottom sediments from rivers of the Upper Narew catchment area. The study deals with tracing the changes of phosphorus in bottom sediments on the background of the spatial distribution of point sources of this nutrient, and identifying the main factors of its enrichment related to morphometry and management of catchment. The study was focused on the Narew River in 10 measurement sections within the stretch Bondary – Tykocin and the Supraoel River, on which six measurement points were selected. During the selection of the bottom sediment sampling sites, the presence of sites where the aquatic environment is improved in phosphorus (mainly sewage treatment plants), was adopted as the main criterion. Samples for analyses were also collected from 17 smaller and larger tributaries of Narew River. The highest contents of phosphorus in bottom sediments were found in Narew River (1.31 gP kg^–1 d.m.), while the lowest in river Strabelka (0.10 gP kg^–1 d.m.). Comparison with other research revealed that studied sediments were characterized by a typical content of phosphorus, and locally increased amounts of this element are the result of limited, however still existing anthropogenic pressure. The results indicate a relationship between phosphorus in bottom sediments and the nature of particular rivers catchments, including the amount of sewage discharged into these rivers.

Celem pracy było określenie zawartości fosforu w osadach dennych rzek z obszaru zlewni górnej Narwi. W pracy analizowano zmiany zawartości fosforu w osadach na tle przestrzennego rozkładu punktowych źródeł tego składnika oraz zidentyfikowano główne czynniki jego wzbogacania związane z morfometrią i zagospodarowaniem zlewni. Badaniami objęto rzekę Narew w 10 przekrojach pomiarowych na odcinku Bondary – Tykocin oraz rzekę Supraśl, na której wytypowano 6 punktów pomiarowych. W czasie doboru miejsc pobierania próbek osadów dennych za główne kryterium przyjęto obecność ognisk wzbogacania środowiska wodnego w fosfor, głównie oczyszczalni ścieków. Do analiz pobierano również próbki z 17 mniejszych i większych dopływów Narwi. Największe zawartości fosforu wykazano w osadach dennych Narwi (1,31 g kg^–1 s.m.), a najmniejsze w osadach Strabelki (0,10 g kg^–1 s.m.). Porównanie z innymi badaniami wykazało, że badane osady charakteryzują się typową zawartością fosforu, a lokalnie zwiększone ilości tego składnika są wynikiem ograniczonej wprawdzie, ale istniejącej presji antropogennej. W pracy wykazano, że istnieje zależność zawartości fosforu w osadach dennych od charakteru zlewni poszczególnych rzek, w tym od ilości ścieków odprowadzanych do tych rzek.