The growth and mycorrhizal status of Scots pine seedlings planted on a outer dumping ground of the Lignite Mine in Belchatow using different methods of seedling production

The study was located in a Scots pine plantation established on the outer dumping ground of the Lignite Mine in Bełchatów using different seedling production methods. The seedlings used in the study were raised in a bare-root forest nursery, a foil greenhouse and a container nursery mycorrhized and not-mycorrhized with the fungus Hebeloma crustuliniforme. The survival of seedlings in the first year after planting, their growth based on height and root collar diameter measurements and the degree of root mycorrhization were determined. The Scots pine seedlings growing under the outer dumping ground conditions were evaluated for their usefulness in silvicultural practice taking account of the method of their production.

Obiektem badań była uprawa sosny zwyczajnej założona na zwałowisku zewnętrznym Kopalni Węgla Brunatnego w Bełchatowie, z sadzonek wyprodukowanych czterema technologiami: w szkółce otwartej, namiocie foliowym oraz w szkółce kontenerowej – mikoryzowanych grzybem Hebeloma crustuliniforme i niemikoryzowanych. Celem pracy była ocena wzrostu i stanu mikoryz w czterech kolejnych latach hodowli. Wzrost sadzonek oceniono na podstawie wysokości i grubości w szyi korzeniowej. Po pierwszym roku hodowli w uprawie określono przeżywalność sadzonek, a po trzecim stopień zmikoryzowania. Przeżywalność sadzonek wyhodowanych w szkółce kontenerowej (oba warianty) i w szkółce otwartej była bardzo wysoka (powyżej 90%), znacznie niższą przeżywalnością charakteryzowały się sosny wyprodukowane w namiocie foliowym (77,5%). Po czterech latach wzrostu w uprawie istotnie najlepsze parametry wzrostowe osiągnęły sadzonki pochodzące ze szkółki otwartej w porównaniu z trzema pozostałymi wariantami. Na korzeniach sadzonek stwierdzono występowanie 6 morfotypow mikoryz. Istotnie lepiej zmikoryzowane były sosny pochodzące ze szkółki otwartej (72,4%) i namiotu foliowego (69,4%) w porównaniu z sadzonkami ze szkółki kontenerowej mikoryzowanymi (35,7%) i niemikoryzowanymi (33,3%). Mikoryzy utworzone przez H. crustuliniforme na korzeniach inokulowanych sadzonek ze szkółki kontenerowej, w momencie wysadzenia na uprawie stanowiły 65% udziału. Po trzech latach wzrostu typ Hebeloma był dominującym morfotypem sosen tego wariantu, lecz jego udział wynosił jedynie 12,2%. Ektendomikoryzy dominowały u sadzonek ze szkółki otwartej (31,7%) i namiotu foliowego (41,9%). Istotnie więcej mikoryz tego morfotypu jak i mikoryz martwych stwierdzono na korzeniach sadzonek pochodzących ze szkółki otwartej i namiotu foliowego w porównaniu z dwoma pozostałymi wariantami. Udział mikoryz typu Suillus był niewielki i zbliżony we wszystkich wariantach (ok. 5%). W warunkach zwałowiska zewnętrznego najlepszą przydatnością do hodowli charakteryzowały się sadzonki wyprodukowane w szkółce otwartej, a najmniejszą sosny pochodzące z namiotu foliowego.