Technologia wytapianych modeli w zastosowaniu dla stopów miedzi

Technologia wytapianych modeli należy do najstarszych technologii odlewniczych. Historycznie służyła do odlewania narzędzi, broni i ozdób. Model wykonany z wosku pszczelego oblepiano gliną suszono i wypalano. Otrzymywano odlewy o dużej gładkości powierzchni, dokładności i precyzji wykonania ornamentu. Metodą tą odlewano niewielkie kilkugramowe odlewy jak i wielkogabarytowe pomniki. Współcześnie ta technologia jest wykorzystywana w wielu ważnych gałęziach produkcji zarówno artystycznej, jak i przemysłowej. Szczególnie w przemyśle zbrojeniowym, lotniczym, motoryzacyjnym, energetycznym, budowlanym, a nawet kosmicznym. W pracy przedstawiono wyniki badań i eksperymentów, prowadzonych w zakresie technologii odlewnictwa miedzi i stopów miedzi z zastosowaniem metody wytapianych modeli, zarówno w aspekcie historycznym, jak i współczesnej praktyki przemysłowej. Przykładowo przedstawiono analizę wybranych elementów dawnych technologii, form i odlewów wytworzonych w epoce brązu oraz wyniki badań dotyczące aktualnie produkowanych odlewów dla branży energetycznej. Jakość odlewów została oceniona na podstawie przeprowadzonych badań z zakresu mikrostruktury, składu chemicznego, przewodności elektrycznej i zawartości tlenu.

Investment casting technology belongs to the oldest casting techniques. Historically, it was used for casting tools, weapons and ornaments. A model, made from beeswax, was covered in loam, dried and fired. The casts obtained were characterised by high surface smoothness, accuracy and precision of its ornaments. This method was used for relatively small casts as well as for big monuments. Nowadays, this technology is used in many fields of manufacturing, both artistic and industrial, especially in ornaments, aviation, automotive, power, construction and even space industry. This work presents the results of research and experiments conducted in the field of casting technology of copper and copper alloys, applying the investment casting method, both in its historical aspect and modern industrial practice. An exemplary analysis was presented of the chosen elements of the old technologies, moulds and casts, as well as the results of casts made currently for the power industry. The casts quality was evaluated based on the research of their microstructure, chemical composition, electrical conductivity and oxygen content.