Od izolacji do wspólnoty. Kilka uwag o Polakach z Krainy Wielokulturowości w Brazylii

Problematyka artykułu wpisuje się w nurt badań interdyscyplinarnych nad wielokulturowością i budowaniem wspólnoty w kontekście środowisk etnicznych w Brazylii. Przedmiotem obserwacji uczyniono działania Związku Etnicznego w regionie Ijuí w południowej Brazylii. Szczególną uwagę poświęcono historii polskiego osadnictwa w tym kraju, co pozwoliło na wyciągnięcie wniosków dotyczących statusu Polonii w tym wieloetnicznym i wielokulturowym społeczeństwie. Poczynione obserwacje uprawniają do stwierdzenia, iż w procesie kształtowania wspólnot etnicznych, w tym polskiej, grupy te przeszły drogę od izolacji i zamknięcia do otwarcia się i współpracy. Zauważono, iż dużą rolę w procesie zachowania tożsamości narodowej i kulturowej polskich emigrantów odegrał Kościół, zarówno w początkowym okresie osadnictwa polskiego, jak i współcześnie. Obecna polityka rządu brazylijskiego realizuje ideę wspierania wielokulturowego i wieloetnicznego społeczeństwa. Polacy w Brazylii sygnalizują konieczność kontaktu z krajem przodków, jego językiem i kulturą, dlatego niezwykle cenne są wszelkie inicjatywy mające na celu pomoc w zachowaniu tożsamości narodowej, doskonaleniu umiejętności posługiwania się językiem polskim i budowaniu poczucia więzi z polską kulturą (dawną i współczesną).

The article remains in line with the trend of interdisciplinary research on multiculturalism and community building, as set in the context of ethnic communities in Brazil in general and focused on the activities of the Ethnic Union in the Ijuí region in southern Brazil in specific. Particular attention is paid to the history of the Polish settlement, which allows drawing conclusions with regard to the status of the Polish community in as a multi-ethnic and multi-cultural society as that of Brazil. The observations make it possible to conclude that in the process of shaping ethnic communities, the Polish one included, these social groups have come their long way from isolation and closure to openness and cooperation. It is noted that the Church has played a major role in the process of preserving and fostering the national and cultural identities of Polish emigrants, both in the early period of the Polish settlement as much as today. In its current policy, the Brazilian government implements the idea of supporting a multicultural and multiethnic society. Poles in Brazil signal the need for contact with the country of their ancestors, their language and culture, which is the reason why what proves to be extremely valuable includes all kinds of initiatives aimed at preserving national identity, improving the ability to use the Polish language, and building a sense of bond with the Polish culture (past and contemporary).