Człowiek w splocie wieloczasu i bezczasowości. O temporalnych aspektach rzeczywistości hybrydalnej

W opracowaniu podjęto zagadnienie temporalności – jednego z wymiarów świata hybrydalnego, ukazując ją jako „konstrukt” efemeryczny, który dynamicznie ewoluuje, poczynając od czasu pierwotnego natury (przyrody), poprzez dominację kultury zegara, aż po czas hybrydalny z właściwą mu jednoczesnością lub zawieszeniem w bezczasowości – pochodnymi wzajemnego oddziaływania na siebie i przenikania czasu przed-wirtualnego oraz temporalności przestrzeni wirtualnej. W zaprezentowanej koncepcji czasu hybrydalnego człowieka przedstawiono jako podmiot, który przemieszczając się w przestrzeni przepływów pomiędzy dwoma wymiarami czasu, splata ze sobą: 1) tradycyjne percypowanie temporalności jako model trójdzielny o liniowo uporządkowanych orientacjach: retrospektywnej, prezentystycznej oraz prospektywnej, 2) czas wirtualny z cechującymi go m.in. jednoczesnością i bezczasowością. Ponadto dostrzeżono, że podmiot, tworząc w nowej quasi-realności temporalne kolaże, nie musi się mierzyć z dylematami doświadczanymi w sytuacji dychotomii, a więc zatopienia w życiu bez czasu z jednej strony, a z drugiej – presji podporządkowania się jego ujarzmiającej dyktaturze.

The article addresses the issue of temporality – one of the dimensions of the hybrid world, showing it as an ephemeral “construct” which evolves dynamically, starting with the primary time of nature, through the dominance of the clock culture, to the hybrid time with its characteristic simultaneousness or suspension in timelessness – derivatives of reciprocal impact and permeation of the pre-virtual time and the temporality of virtual space. In the presented concept of hybrid time, man is presented as an entity that – in his movement in the space of flows between two dimensions of time – intertwines: (1) traditional perception of temporality as a trigeminal model of a linearly ordered orientations: retrospective, presentative, and prospective, (2) virtual time with its characteristic simultaneousness and timelessness. Furthermore, it has been observed that the entity, creating temporal collages in the new quasi-reality, does not have to face dilemmas experienced in the situation of dichotomy, that is immersion in life without time on the one hand, or pressure of subjecting to the dictatorship harnessing him on the other.