Wątpliwości interpretacyjne i rozbieżności orzecznicze w obszarze administracyjnego postępowania egzekucyjnego jako czynniki prowadzące do kryzysu administracji publicznej

Administracyjne postępowanie egzekucyjne zaliczane jest do grupy procedur wykonawczych. Ze względu na swój wysoce ingerencyjny charakter powinno cechować się ścisłą i precyzyjną konstrukcją przepisów. Nie ma w nim miejsca na niejasności. Praktyka interpretacji i stosowania prawa ukazuje, że wskazany stan postulowany nie jest całkowicie osiągany. Można napotkać na przypadki nieprecyzyjnych uregulowań normatywnych, stanowiących istotny czynnik dla powstania rozbieżności w sposobie rozumienia i stosowania poszczególnych instytucji prawnych. Celem artykułu było wskazanie oraz analiza przypadków wywołujących wątpliwości interpretacyjne i rozbieżności orzecznicze w obszarze postępowania egzekucyjnego w administracji oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie o możliwość zakwalifikowania ich do katalogu czynników prowadzących do kryzysu administracji publicznej. Dla jego osiągnięcia konieczne stało się przedstawienie sposobu postrzegania kryzysu prawa oraz kryzysu administracji publicznej. W opracowaniu podjęto próbę ustalenia przyczyn niewystarczającej jakości stanowionych norm oraz wskazania możliwych metod poprawy takiego stanu. Wyniki tych badań odniesiono do oceny jakości działalności administracji publicznej oraz jej wpływu na pewność sytuacji prawnej jednostki. W artykule wskazano i omówiono przykłady niejasnych rozwiązań prawnych oraz przedstawiono różne warianty ich rozumienia. Wyróżniono w tym zakresie dwa obszary. W pierwszym przeprowadzono rozważania na temat wątpliwości interpretacyjnych w ramach właściwego postępowania egzekucyjnego. W drugim skupiono się na uregulowaniach tkwiących poza tym postępowaniem, lecz mających wpływ na jego przebieg. W ramach pierwszego analizie poddano niejasności w zakresie: dopuszczalności gradacji wad tytułu wykonawczego, konieczności wzywania do usunięcia braków formalnych tytułu wykonawczego oraz wniosku o wszczęcie egzekucji, jak również rektyfikacji tytułu wykonawczego; katalogu podmiotów, wobec których zastosowanie ma art. 29 § 2 pkt 1 u.p.e.a.; pojęcia sprawy egzekucyjnej oraz instytucji współuczestnictwa formalnego; zawieszenia i umorzenia postępowania egzekucyjnego, w tym: kontrowersyjności, czy możliwe jest zawieszenie postępowania egzekucyjnego na skutek wystąpienia okoliczności przewidzianych w kodeksie postępowania administracyjnego, dyskusyjności na temat formy działania administracji w sprawie zawieszenia i umorzenia postępowania egzekucyjnego, zawiłości w dopuszczalności zawieszenia lub umorzenia postępowania egzekucyjnego w administracji na wniosek wierzyciela egzekwującego, rozbieżności w sposobie interpretacji art. 32a § 1 u.p.e.a.; możliwości i formy umorzenia zawieszonego postępowania egzekucyjnego. W ramach drugiego uwagę poświęcono wątpliwościom na płaszczyźnie: ustalenia momentu, od którego przyznanie ulgi wywołuje skutki dla postępowania egzekucyjnego; przedawnienia; opłaty dodatkowej za nieuiszczenie opłaty za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania – w zakresie możliwości przerwania biegu terminu przedawnienia oraz określeniu, czy stanowi ona obowiązek ściśle związany ze zobowiązanym. Zasygnalizowano ponadto występowanie innych niejednoznaczności. Przeprowadzone badania pozwoliły na uznanie, że przepisy właściwe zarówno dla jednego, jak i drugiego obszaru wywołują szereg wątpliwości interpretacyjnych, doprowadzających do rozbieżności orzeczniczych, a w rezultacie mogących wywołać kryzys administracji publicznej. Próby poprawy jakości norm postępowania egzekucyjnego podejmowane są na bieżąco. Przede wszystkim poprzez nowelizacje przepisów, działalność uchwałodawczą sądów administracyjnych oraz dyskusje doktrynalne. W pracy wykorzystana została przede wszystkim metoda dogmatyczna, uzupełniona metodą historyczną. Analiza nie ograniczyła się wyłącznie do materiału normatywnego. Objęła także orzecznictwo sądowe i administracyjne, jak również dorobek doktryny prawa administracyjnego.

Administrative enforcement proceedings are included in the group of executive procedures. Its course is influenced both by the provisions of the Act on enforcement proceedings in administration and by specific provisions. Both of them raise a number of interpretative doubts, leading to discrepancies in jurisprudence and, as a result, possibly causing a crisis in public administration. Attempts to improve the quality of enforcement procedure standards are made on an ongoing basis. First of all, through the amendment of regulations, the resolution activity of administrative courts and doctrinal discussions. This study shows examples of unclear legal solutions and presents various variants of their understanding.