Obiekty tunelowe na trasach galicyjskich kolei żelaznych

Nieszczęśliwe wypadki wojny prusko-austriackiej uzmysłowiły sztabowcom i działaczom gospodarczym ograniczone możliwości transportowe istniejących połączeń kolejowych obszaru ówczesnego Królestwa Galicji i Lodomerii z pozostałymi ziemiami wchodzącymi w skład monarchii c.k. Austriackiej. Zrodziła się koncepcja rozbudowy szlaków kolei żelaznych przecinających południkowo łańcuch Karpat i łączących istniejącą już linię kolejową z Krakowa poprzez Przemyśl ze Lwowem ze szlakami kolejowymi na terenie Królestwa Węgier. Budowa tych szlaków komunikacyjnych prowadzonych często w ekstremalnie trudnych warunkach terenowych łączyła się z koniecznością budowy licznych liniowych obiektów inżynieryjnych takich jak mosty, wiadukty i tunele. W artykule przedstawiono na podstawie dostępnych autorowi źródeł historię budowy, lokalizację i stan zachowania licznych tuneli wzniesionych podczas budowy tych szlaków komunikacyjnych. Omówiono zarówno te obiekty, które obecnie znajdują się na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej jak i te, które na wskutek porozumień kończących II Wojnę Światową zawartych pomiędzy koalicjantami, zlokalizowane są na obszarze Ukrainy, Słowacji i Rumunii - ziemiach wchodzących kiedyś w skład Galicji.

Misadventures of the Austro-Prussian war showed limited transportation abilities of the existing railroads between Kingdom of Galicia and Lodomeria and the rest of Habsburg-Austrian empire. So was born an idea of extension of the railroads crossing Carpathian mountains on the north-south direction, by connecting them to already existing railroad from Kraków by Przemyśl and Lwów, with the railroads on the Hungarian Kingdom territory. Construction of those railroads, in complicated and challenging terrain, caused necessity of many bridges and tunnels construction. In this paper have shown, on the basis of sources available for the author, story of the construction, localization and current state of many tunnels constructed during those railroads constructing. Talked over the objects placed currently on the territory of Poland as well as the tunnels located an the territory of Slovakia, Hungary, Romania which belonged to the Galicia - province of the former Habsburg-Austrian empire.