System ciągłego monitoringu przemieszczeń i deformacji wyrobisk górniczych w PGE KWB Bełchatów SA - aspekt funkcjonalny i dokładnościowy

Kompleksowość oraz specyfika obiektów jakimi są kopalnie odkrywkowe stawia przed odpowiednimi służbami (geodezyjna, geotechniczna czy geologiczna) szereg wyzwań wskazując jednocześnie na konieczność wspólnego działania. W procesie wydobycia węgla brunatnego, kluczowego znaczenia nabiera kontrola stabilności wyrobisk, pracy maszyn (koparki, zwałowarki) jak również często dynamicznie zmieniających się warunków środowiskowych. Złożoność prac składających się na proces produkcyjny w kopalni odkrywkowej wymaga stałego nadzoru, sprawnej koordynacji oraz zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa. W dobie ciągłego rozwoju technologii geoinformatycznych, najnowsze osiągnięcia z dziedziny geodezji, informatyki czy geotechniki dają możliwość pełniejszego niż dotychczas modelowania wszystkich procesów związanych z dynamiką eksploatowanego złoża. Sprawna organizacja systemów monitoringu strukturalnego badających i analizujących zmiany geometrii obiektów inżynierskich wymaga interdyscyplinarnego działania fachowców wielu dziedzin, jak również stosowania coraz bardziej zaawansowanego technologicznie instrumentarium. Problemem podstawowym staje się wiarygodne i dokładne określenie układu odniesienia, a także cykliczna jego kontrola. Pozycjonowanie punktów kontrolowanych ulokowanych w miejscach newralgicznych powinno być realizowane z najwyższą możliwą dokładnością. Należy także zapewnić ciągły transfer danych pomiarowych do centrum zarządzania projektem monitoringu. W artykule przedstawione zostaną najnowsze wyniki badań aspektów funkcjonalnego i dokładnościowego zintegrowanego systemu monitoringu przemieszczeń i deformacji wyrobisk górniczych Kopalni Węgla Brunatnego "Bełchatów".

The exploitation of a brown coal deposit by using the open-pit method can generate various problems and threats coming from mining works bounded with accessing the successive levels. In the case of an open-cut mine, to the most dangerous problems belong land slides, especially of a multi-slope shape and appearing in an unpredictable and uncontrolled way. In the article a modern technical solution used for surface deformations monitoring by applying technical solutions of Leica Geosystems was presented. To geodetic and geotechnical data integration it was used a monitoring and control software "GeoMoS" (Geodetic Monitoring System) which - if properly configured and calibrated - makes it possible to execute measurement cycles of control points. The current on-line monitoring of surface deformations in the land slide risk area allows specialists to conduct safe opencast works.