Charakterystyka wybranych cech fizycznych ziarna owsa nagiego I zwyczajnego (Avena sativa L.)

Badaniom poddano 8 odmian i rodów owsa nagiego oraz 14 odmian i rodów owsa zwyczajnego (Avena sativa L.). W ocenianych próbach badano masę tysiąca ziaren, gęstość usypową, zawartość plewki oraz udział ziaren oplewionych w odmianach i rodach owsa nagiego. Wykazano istotne zróżnicowanie odmianowe owsa pod względem właściwości fizycznych masy ziarna. Odmiany i rody nagie charakteryzowały się mniejszą masą tysiąca ziaren oraz wyższą gęstością ziarna w stanie usypowym w porównaniu do form oplewionych. Zawartość plewki w owsie zwyczajnym wahała się w granicach od około 23% do ponad 30%. Stwierdzono zróżnicowany stopień oplewienia odmian nagich. Najbardziej optymalnymi dla przetwórstwa spożywczego wartościami ocenianych cech charakteryzowały się odmiany zwyczajne Sam, Szakal i Sławko. Przeprowadzone badania wskazują na celowość stosowania wielokierunkowego użytkowania ziarna owsa oraz dalszego prowadzenia prac hodowlanych w celu pogłębienia cech szczególnie korzystnych, adekwatnych dla przeznaczenia spożywczego, paszowego oraz energetycznego.

The research material comprised 8 cultivars and lines of naked oat and 14 cultivars and lines of common oat (Avena sativa). Thousand kernel weight, hectolitre weight, husk content and hulled oat content in cultivars and lines of naked oat were measured. The study demonstrated significant cultivar related variation of oat grain in terms of physical properties. Naked oat was characterised by lower thousand grain mass and higher hectolitre weight compared to the common oat. Husk content in common oat fluctuated between 23% and 30%. It was found that naked oat varieties and lines differed from each others during the three years of study. Common oat cultivars Sam, Szakal and Sławko demonstrated appropriate values of investigated physical properties for food production. The study show the need for oriented use of oat grain and further breeding studies aimed at enhancement of traits suitable for the food, fodder and energy generation applications.