Przestrzenne aspekty dzikich wysypisk odpadów komunalnych w lasach na terenie leśnictwa Stankowizna

Przyroda, zarówno naturalna jak i ta urządzona ręką ludzką, winna być traktowana jako bogactwo danego terytorium i objęta odpowiednią ochroną. Taką ochronę umożliwia właściwie skonstruowany system prawny, w ramach którego funkcjonuje społeczeństwo. W głównej mierze na stan i wygląd przestrzeni ma wpływ czynnik ludzki. Przyczyną złego stanu środowiska naturalnego danej gminy może być źle wyedukowane i ubogie społeczeństwo oraz nieumiejętnie prowadzona przez samorząd gminny gospodarka. Powyższe czynniki i relacje głównych komponentów przestrzeni wpływają między innymi na problem występowania dzikich wysypisk odpadów komunalnych w lasach będący w ścisłym powiązaniu z gospodarką odpadami w gminie. Proceder nielegalnego wywozu odpadów ma miejsce w głównej mierze w lasach. To obszar cenny pod względem gospodarczym (pozyskiwanie drewna i innych zasobów leśnych), społecznym (turystyka i rekreacja) i przede wszystkim przyrodniczym (miejsce występowania różnorodnych gatunków fauny i flory, produkcja tlenu).W niniejszej pracy podjęto próbę zbadania przyczyn powstawania dzikich wysypisk śmieci, ich lokalizacji oraz zaproponowania metod zapobiegawczych. Ponadto wykazano, w jaki szkodliwy sposób wysypiska oddziaływają na przyrodę zatruwając odciekami cieki wodne i źródła wód podziemnych. Zasięg koncentracji wysypisk śmieci (okrąg o promieniu 4289 m) pokrywał się w znacznym stopniu z zasięgiem koncentracji zabudowy (okrąg o promieniu 2566 m). Przeprowadzone analizy przestrzenne pozwoliły stwierdzić, że blisko 13% powierzchni leśnych jest pod bezpośrednim wpływem gazu wysypiskowego, a potencjalny obszar występowania wysypisk o masie powyżej 100 kg obejmuje 43% terenów leśnych. W analizie przestrzennej rozmieszczenia wysypisk wykazano związek pomiędzy położeniem wysypisk w lasach, siecią komunikacyjną, a lokalizacją terenów najintensywniej zaludnionych. Zbadano stopień koncentracji oraz gęstość występowania wysypisk. Zaobserwowano, że skutecznym sposobem zapobiegania powstawaniu dzikich wysypisk jest blokowanie dróg wjazdowych do lasu szlabanami. Badania przeprowadzono na podstawie inwentaryzacji terenowej leśnictwa Stankowizna (nadleśnictwo Mińsk Mazowiecki, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Warszawie).

Both natural environment and green areas should be treated as a real value and properly protected. It is strictly connected with adequately constructed legal system. In practice, the condition and appearance of the landscape depends on the human factor. One of the reasons of inferior environmental situation is poorly educated society and incompetently managed local economy. These factors contribute to the problem of illegal waste dumping in the forests, which is closely related to waste management in the community. Forests are valuable in terms of economy (timber harvesting and other forest resources), social (tourism and recreation) and above all natural environment (various plant species, wildlife and production of oxygen). The paper presents the causes of illegal waste dumping, its location and suggests methods of prevention. Additionally, the paper demonstrates the impact of illegal refuse dumps on rivers, streams, wells and groundwater resources. The range of concentration of waste dumps coincides to much extent with concentration of population. Nearly 13% of forest area is under direct influence of toxic gases from the dumps. The potential area of dumps occurrence, which weigh more than 100 kg, covers 43% of the forest area. The spatial analysis presents relations between the location of illegal refuse dumps in the forests, the communication network, and the location of densely populated areas. The analysis of concentration and density of illegal waste dumping was carried out. It has been observed that an effective way of preventing illegal dumps migration is to block roads into the forest by barriers. All researches and analysis were carried out based on inventory in Stankowizna forest range (Forest District Mińsk Mazowiecki, Regional Directorate of the State Forests in Warsaw).