Wykorzystanie ortofotomapy przy sporządzaniu planu ochrony Karkonoskiego Parku Narodowego

Publikacja przedstawia zakres, w jakim wykorzystano ortofotomapę podczas prac urządzeniowych, w ramach sporządzania Planu Ochrony Karkonoskiego Parku Narodowego. Prace te były prowadzone w latach 2000-2002, głównie przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Brzegu. Ortofotomapę (o rozdzielczości piksela terenowego 36 cm) utworzono na bazie zdjęć lotniczych, wykonanych w 2001 roku. Objęła ona swoim zasięgiem teren Karkonoskiego Parku Narodowego oraz jego otulinę. W pracach urządzeniowych ortofotomapa została wykorzystana głównie do realizacji trzech głównych grup zadań. Pierwsza grupa zadań dotyczyła korekty i wyznaczania granic, w tym: korekty współrzędnych podziału geodezyjnego (z wyłączeniem punktów stabilizowanych kamieniami geodezyjnymi); korekty granic pododdziałów; korekty granic użytków pomiędzy gruntami leśnymi i nieleśnymi (głównie tereny nartostrad i wyciągów). Przeprowadzono również korektę zasięgu potencjalnych zbiorowisk roślinnych oraz skartowano zbiorowiska roślinne nad górną granicą lasów. Poddano także weryfikacji przebieg elementów liniowych (dróg, ścieżek, potoków). Druga grupa zadań związana była z wykorzystaniem ortofotomapy w pracach inwentaryzacyjnych, głównie przy: inwentaryzacji powierzchni zajmowanej przez posusz stojący i leżący; inwentaryzacji domieszek gatunków drzewiastych w górnych warstwach drzewostanów; określaniu form zmieszania; określaniu defoliacji i stopni uszkodzenia koron drzew. W ramach trzeciej grupy zadań, na ortofotomapie wyznaczono położenie stałych powierzchni próbnych, niezbędnych do wykonania zaplanowanych pomiarów i szacunków. Porównanie możliwości wykorzystania ortofotomapy w zakresie omawianych zadań, w stosunku do nakładów finansowych, poniesionych na jej wykonanie, jednoznacznie wskazuje na bardzo dużą przydatność tego materiału w pracach urządzeniowych. Obok skrócenia czasu trwania prac terenowych oraz rezygnacji z części prac pomiarowych (zwłaszcza geodezyjnych), wymierną korzyścią wykorzystania ortofotomapy była możliwość zastosowania analiz teledetekcyjnych i fotogrametrycznych.

The paper presents the scope of orthophotomap usage during forest management works within drawing up of the conservation plan of the Karkonoski National Park. The works have been conducted in years 2000-2002, mainly by Bureau of Forest Management in Brzeg. Orthophotomap ((esolution of terrain pixel - 36 cm) has been created on the basis of (B/W, natural colour lub IRC) aerial photographs acquired (taken) in 2001. The map has covered the area of Karkonoski National Park and its protection zone. The orthophotomap has been used mainly for three groups of tasks. The first group of tasks has been concerned with correction and determination of borderlines: correction of coordinates of geodetic division (except for points stabilized by geodetic stones); correction of forest subcompartment borderlines; correction of borderlines of areas between forest and non-forest grounds (mainly ski trails and ski lifts). Correction of potential range of plant communities has been carried out, and plant communities above upper borderline of forests have been mapped. Routes of lineal items (roads, paths, streams) have been also verified. The second group of tasks has been related to orthophotomap use for forest inventory; mainly for inventory of the areas covered by dead standing and dead lying wood; inventory of intermixtures of tree species in upper layers of stand: appointing of intermixture forms; defoliation and degree of tree-crowns damages. Within the third group of tasks, the position of regular sample areas on the orthophotomap (necessary for planned measurements and estimations) has been fixed. Orthophotomap is very useful for forest management works because the possibilities that it gives exceed costs borne for its preparation. Use of orthophotomap allows to shorten the terrain works, to abandon some of measurements (especially geodetic ones) and to apply remote-sensing and photogrametric analyses.