Oddziaływanie inwestycji liniowych na grunty rolne na przykładzie odcinka autostrady A4 Żyraków - Paszczyna

Opracowana uproszczona metoda szacowania oddziaływania autostrady na grunty rolne pozwala na określenie wszystkich strat związanych z kierunkami tego oddziaływania. Podstawą ustalenia strat jest analiza zmienności użytkowania gruntów i klas bonitacyjnych oraz rozmieszczenia dróg dojazdowych do gruntów wzdłuż osi projektowanej autostrady. Przyjętą miarą wielokierunkowego oddziaływania autostrady na grunty rolne jest określona zmiana wartości gruntów, przy której wyznaczeniu uwzględniono jedynie zróżnicowanie ich przydatności do produkcji rolniczej. Wartość ta jest więc miernikiem przydatności gruntów do produkcji rolniczej. Opracowana metoda określania oddziaływania autostrady na grunty rolne jest przedstawiona na przykładzie projektowanego odcinka autostrady A4 między Tarnowem a Rzeszowem o długości 12,088 km biegnącego przez wsie Żyraków, Kędzierz, Pustynię, Brzeźnice, Paszczynę. Są to tereny położone w województwie podkarpackim. Budowa jednego kilometra rozpatrywanego odcinka autostrady spowoduje obniżenie wartości gruntów rolnych wynoszące 1926 jednostki zbożowej. Przejmowanie gruntów pod budowę autostrady oraz negatywne jej oddziaływanie obejmuje około 76% całkowitej utraty wartości gruntów rolnych. Pozostałe 24% utraty wartości gruntów wiąże się z przyrostem transportu i pogorszeniem rozłogu działek.

This paper presents a simplified method of assessing the impact of building motorways on arable lands and makes it possible to determine losses connected with motorway construction. The basis for determining losses is an analysis of variations in land use, soil quality classes, and the layout of agricultural roads along the axis of the designed motorway. The assumed measurement of the multilateral impact of motorways on agricultural lands is the reported change in land value, taking into consideration only the differences in the designations of usefulness for agricultural production. Land value is thus a measurement of the availability of land for agricultural production. The presented method of evaluating the impact of motorways on arable land uses the section of the A4 motorway between Tarnów and Rzeszów, which is 12.088 kilometres long and goes through the villages of Żyraków Kędzierz, Pusytnia, Brzeźnica, and Paszczyna. These areas are located in the Podkarpackie Province. One kilometre of the constructed motorway under study resulted in a decrease in arable land of 1926 grain units. The incorporation of arable land for the construction of motorways and the resulting negative environmental impact accounts for around 76% of the total loss of agricultural land value. The remaining 24% of the loss in land value is associated with the increase in transportation and from a less beneficial consolidation of plots.