The role of cartographic presentation methods in analysis of spatial structure of phenomena

Thematic scope of spatial data - both topographical and geographical - presented on maps is enormous. It can embrace processes and phenomena that occur as discrete or continuous, that are measured in nominal, ordinal, interval or ratio scales. It is also important if the data is absolute or relative. Visualization of such data variety is a process which involves choice of both proper cartographic methods and graphic variables. The role of a map in analysis of spatial structure is not only a visual assessment (most often in an ordinal scale), but what is more important, a map presents a source data used in investigation on characteristics and regularity of spatial data distribution. The research aimed to explain occurrence of a particular spatial pattern and their local and regional changeability. The quantitative indicators of spatial structure (e.g. indicators of homogeneity, diversity) as the result of spatial analysis are presented in a form of cartographic models. The visualization of the outcomes allow for more detailed recognition and description of spatial structure of the phenomena. Among the methods of cartographic presentation, in the paper there are used: choropleth map, geometric choropleth map, dasimetric map and isoline map. These cartographic presentations constitute the models of various characteristics of spatial patterns and relationships. The methods of modeling and presentation of analysis presented in the paper, refer to real distribution of phenomena. Therefore it considers their local and regional variation, that is of great importance for practical aspect of research.

Zakres tematyczny danych przestrzennych - topograficznych i geograficznych prezentowanych na mapach w postaci modeli kartograficznych jest ogromny. Może obejmować zjawiska i procesy występujące w sposób dyskretny i ciągły, mierzone w skali nominalnej, porządkowej, interwałowej i ilorazowej. Ważny jest również sposób ujęcia zjawiska - bezwzględny lub względny. Wizualizacja tak różnorodnych danych to proces doboru odpowiednich metod kartograficznych i zmiennych graficznych. Rola mapy w analizie struktury przestrzennej nie ogranicza się tylko do oceny wizualnej (najczęściej na poziomie skali porządkowej), ale służy jako materiał źródłowy do badań charakterystyk i prawidłowości w rozmieszczeniu zjawisk. Badania te mają wyjaśnić występowanie określonych typów układów przestrzennych i zwrócić uwagę na ich miejscową i regionalną zmienność. Ilościowe wskaźniki opisujące strukturę przestrzenną (np. wskaźniki jednorodności, zróżnicowania) prezentowane w postaci modeli kartograficznych pozwalają na dokładniejszą charakterystykę struktury przestrzennej badanych zjawisk. W pracy wykorzystano metody: kartogramu, kartogramu geometrycznego, dazymetryczną i izolinii, które stanowią modele różnorodnych charakterystyk i relacji przestrzennych zjawisk. Użyte w pracy metody modelowania i prezentacji wyników analiz nawiązują do rzeczywistego rozkładu zjawiska, a więc zwracają uwagę na ich miejscową i regionalną zmienność, co ma duże znaczenie w użyteczności otrzymanych wyników.