Property records and methods of determination of property borders – from the earliest times to the middle ages in Europe

In the article the question of the formation of customary law norms was presented, which was determined over the centuries, from ancient times up to the Middle Ages in Europe. These norms were establishing rules for the determination of land boundaries, the mode of ownership transfer function, and identified persons who are entitled to certain rights to separated area of ground. They also led to the creation of the first mortgage registers, which are prototype of today’s real estate cadastres and real-state registers. From the very beginning of establishing the institution of law, the official records of the property created, were ensured certainty in legal trading and public needs, associated in particular with the land tax collecting. The creation of real-state registers institutions resulted in a situation where certain part of ground, properly marked and disclosed in the mortgage registers, took on the characteristics typical for material things, by what it has become a commodity that could be the subject of sale or provision of cash receivables, which consequently led to the development of mortgage institution in antique law, which was taken over, with some modifications, to the Roman law and then to the codification of other medieval European states.

W artykule przedstawione zostało zagadnienie dotyczące formowania się norm prawa zwyczajowego a następnie stanowionego, na przestrzeni wieków, poczynając od czasów najdawniejszych aż do okresu średniowiecza w Europie, ustalających zasady oznaczania granic nieruchomości gruntowych, trybu dokonywanych czynności przeniesienia własności, jak i identyfikowania osób, którym przysługiwały określone uprawnienia do wyodrębnionej powierzchni ziemi, które doprowadziły do powstania pierwszych ksiąg gruntowych, stanowiących pierwowzór współczesnych katastrów nieruchomości i ksiąg wieczystych. Od samego początku powołania tej instytucji prawa, tworzone urzędowe rejestry nieruchomości, służyć miały zagwarantowaniu pewności w obrocie prawnym oraz potrzebom publicznym, związanym w szczególności z poborem podatków gruntowych. Utworzenie instytucji rejestrów nieruchomości spowodowało, że określona część powierzchni ziemi, odpowiednio oznaczona i ujawniona w księgach gruntowych, nabierała cech właściwych dla rzeczy materialnej, przez co stawała się towarem, który mógł być przedmiotem zbycia lub zabezpieczenia wierzytelności pieniężnych, co w konsekwencji doprowadziło do wykształcenia się w prawie antycznym instytucji hipoteki, która recypowana została, z pewnymi modyfikacjami, do prawa rzymskiego a następnie do kodyfikacji innych średniowiecznych państw europejskich.