Identyfikacja i pomiar kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa - wybrane aspekty teoretyczne i praktyczne

Wzrastająca rozbieżność między rzeczywistą a księgową wartością podmiotów notowanych na światowych giełdach papierów wartościowych wskazuje na rosnącą rolę kapitału intelektualnego jako kreatora wartości. Jednakże czynniki, które obecnie są jedną z najistotniejszych determinant poprawy konkurencyjności podmiotu, nie znajdują swojego odzwierciedlenia w tradycyjnym systemie pomiaru i sprawozdawczości. Organizacje, aby efektywnie wykorzystywać kapitał intelektualny, muszą wiedzieć, co się nań składa i jaka jest jego wartość. Problemem zatem staje się sposób najpierw identyfikacji, a następnie pomiaru wartości niewymiernych. W rozważaniach teoretycznych koncentrowano się na pierwszym z wymienionych obszarów: identyfikacji elementów struktury kapitału intelektualnego. W tym celu opisano pionierskie prace w tym zakresie (Edvissona, Grupy Konrada, Sveiby'ego) i przedstawiono inne sposoby grupowania składników kapitału intelektualnego oraz aktywów niematerialnych w większym lub mniejszym zakresie wzorowanych na pierwszych ujęciach klasyfikacyjnych. Następnie podjęto próbę przedstawienia możliwości aplikacji wiedzy o kapitale intelektualnym do polskiej praktyki biznesu.

An increasing divergence between real and book value of entities traded in on the worldwide stock exchanges indicates growing role of the intellectual capital as a value creator. However, the factors currently being one of the most important determinants are not reflected in the traditional system of reports and measurements. To use intellectual capital effectively, a company needs to know what are its components and values. Therefore, the way of identification and then the measurement of immeasurable values presents a problem. In the theoretical part of this article particular attention is paid to identifying components of intellectual capital structure. To achieve that, pioneering works of Edvisson, Conrad's group and Sveiby were described along with the different ways of classifying components of intellectual capital and non-material assets. They are based to a greater or lesser extent on first classification models. The analysis is followed by an attempt at presenting the capabilities to apply knowledge on intellectual capital to Polish business practice.