Skład mineralny frakcji iłu koloidalnego poziomu orno-próchnicznego w czarnych ziemiach wrocławskich

Badaniami objęto czarne ziemie właściwe, zbrunatniałe, wyługowane i zdegradowane zlokalizowane na południe od Wrocławia na nizinnym wododziale rzek Ślęża i Oława. Jest to rejon intensywnej gospodarki rolniczej południowo-zachodniej Polski. Celem prowadzonych badań było określenie składu jakościowego frakcji koloidalnej czarnych ziem wrocławskich, zróżnicowanych pod względem uziarnienia, właściwości powietrzno-wodnych i fizykochemicznych. Analiza składu mineralnego frakcji koloidalnej w poziomach orno-próchnicznych wykazała, że dominującym minerałem we frakcji ilastej jest illit. Stwierdzono również znaczące ilości minerałów mieszanopakietowych typu illit-smektyt oraz smektyt-illit o zróżnicowanej zawartości pakietów smektytowych. Skład jakościowy minerałów ilastych w badanych glebach został uwarunkowany procesami glebotwórczymi, właściwościami powietrzno-wodnymi oraz prowadzonymi zabiegami agrotechnicznymi. Na podstawie składu jakościowego frakcji koloidalnej analizowanej w poziomach Ap nie można jednoznacznie stwierdzić istotnych różnic między poszczególnymi podtypami.

The aim of the study was to characterise mineral composition of clay fraction in humic horizon of the Wroclaw black earths. The study was based on analyses of arable soils from the four profiles of different subtypes [proper, browned, leached and degraded]. The investigated profiles were classified as Chernosems and Phaeozems groups of soils according to FAO-WRB 2006 reference. The results showed that illite was the main clay mineral. Considerable amounts of illite-smectite and smectite-illite mixed-layer minerals of different content of smectite were also found. Mineral composition of clay fraction in analysed soils was affected by soil-forming processes, air-water properties and by agricultural measures. The study showed no significant differences between investigated subtypes of black earths.