Wykorzystanie bilansów fosforu w doskonaleniu procesu produkcji w gospodarstwie

Badania prowadzono w gospodarstwie Zakładu Doświadczalnego Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, zajmującym 180 ha użytków rolnych (grunty orne - 85 ha, łąki - 72,5 ha, pastwiska - 22,5 ha). W okresie badań uprawiano tam głównie rośliny z przeznaczeniem na pasze treściwe i objętościowe dla inwentarza żywego, z rosnącym udziałem kukurydzy w strukturze zasiewów. Celem pracy było wykazanie korzyści środowiskowych i ekonomicznych wynikających ze zmiany struktury zasiewów i planów nawożenia opracowanych na podstawie bilansu fosforu w gospodarstwie. W bilansach po stronie przychodów uwzględniono ilości fosforu wnoszonego do gospodarstwa z zakupionymi nawozami mineralnymi, paszami, ziemiopłodami, zwierzętami hodowlanymi oraz opadami atmosferycznymi. W rozchodach uwzględniono ilości fosforu wyniesionego z gospodarstwa w sprzedanych produktach zwierzęcych (żywiec, mleko, obornik, gnojówka) oraz roślinnych (ziarno, słoma, siano). Zmieniająca się struktura zasiewów w okresie 1998-2002 oraz zwiększone zużycie obornika w nawożeniu gruntów ornych i łąk umożliwiły wykorzystanie niemalże całych zasobów tego nawozu w gospodarstwie, tym samym ograniczając nawożenie mineralne fosforem. Zmiany w produkcji roślinnej i technologii żywienia bydła przyniosły nie tylko wymierny zysk środowiskowy, lecz również zmniejszyły koszty nawożenia fosforem przy jednoczesnym wzroście produkcji w gospodarstwie.

The study was carried out in the Experimental Farm of Reclamation and Grassland Farming in Falenty that occupied 180 ha of croplands (arable lands - 85 ha, meadows - 72.5 ha and pastures 22.5 ha). Plants intended for concentrated and bulk fodder for livestock with the increasing share of maize were the main crops in the study period. The aim of the work was to demonstrate natural and economic advantages arising from changes in the cropping system and to elaborate fertilisation plans based on phosphorus balance in the farm. Phosphorus introduced to the farm with purchased mineral fertilisers, fodder, crops, breeding animals and atmospheric precipitation was taken as an input in the balance. Output consisted of the phosphorus removed from the farm in sold animal (slaughter cattle, milk, manure, slurry) and plant (crops, straw, hay) products. In the years 1998-2002 the changes of cropping system and increased application of manure to arable lands and grasslands enabled to utilise almost all resources in the farm and thus to limit mineral fertilisation with phosphorus. The changes in plant production and technology of cattle nutrition brought about measurable environmental profits but also decreased the costs of phosphorus fertilisation with simultaneous increase of production in the farm.