Porównanie temperatury gleby mierzonej rtęciowymi termometrami kolankowymi i za pomocą stacji automatycznej w obserwatorium Wrocław-Swojec

W pracy przedstawiono wyniki pomiarów temperatury gleby na dwóch głębokościach (5 i 10 cm) pod powierzchnią gleby pod trawnikiem i gleby nieporośniętej. Porównywano dane uzyskane metodą standardową (rtęciowe termometry kolankowe) i za pomocą stacji automatycznej Campbell CR23X. Wykorzystano wartości z pomiarów wykonanych w Obserwatorium Agro- i Hydrometeorologii UP Wrocław-Swojec w latach 2000-2008. Średnią dobową temperaturę gleby, mierzoną metodą standardową, obliczano na podstawie 3 terminów pomiarów (godz.: 7, 13 i 19 CET). Wartości ze stacji automatycznej były średnią arytmetyczną z 24 raportów godzinnych. Na obu głębokościach pomiarowych gleby pod trawnikiem, we wszystkich dekadach roku, większe wartości uzyskano z pomiarów rtęciowymi termometrami kolankowymi (metoda standardowa). Pod powierzchnią gleby nieporośniętej, w kilku dekadach miesięcy zimowych, nieco większe były wartości uzyskane za pomocą stacji automatycznej. Otrzymano bardzo wysokie współczynniki korelacji (r ≥ 0,999) między wynikami obu metod. Rozkłady częstości występowania różnic dwóch metod pomiarów temperatury gleby były odmienne dla obu analizowanych powierzchni i głębokości pomiarów. W glebie nieporośnietej, na obu głębokościach pomiarowych, najwięcej różnic wystąpiło w przedziale temperatury od -0,5°C do 0,5°C. W glebie pod trawnikiem, na głębokości 5 cm, najwięcej różnic stwierdzono w przedziale temperatury od 1,5°C do 2,5°C, a na głębokości 10 cm od 0,5°C do 1,5°C.

The paper presents the results of soil temperature measurements at two depths (5 and 10 cm) under bare soil and under a lawn. The data according to standard (mercury thermometers) and automatic station Campbell CR23X were compared. The research data were obtained from Agro- and Hydrometeorology Observatory Wrocław-Swojec of the Wrocław University of Environmental and Life Sciences from the period 2000-2008. Daily mean soil temperatures according to standard measurements were calculated from three records made at 7, 13, and 19 hour CET while those based on automatic measurements are the arithmetical means from hourly records. In all decades of the year, temperature under the lawn at two depths (5 and 10 cm) was higher than the values taken from automatic station. Temperatures under the bare soil recorded with automatic station were slightly higher in a few decades of the winter months. Very high correlation coefficients (r ≥ 0,999) were obtained between the two methods. Distribution of the frequency of occurrence of differences between the two methods differed depending on the type of surface and depths. In the bare soil at 5 and 10 cm depths most differences occurred in the range from -0.5 to 0.5°C. Under the lawn at 5 cm most frequent differences were found in the range 1.5-2.5°C and at 10 cm - between 0.5 and 1.5°C.