Plonowanie zbóż oraz towarowość produkcji rolniczej na tle walorów obszarów wiejskich w ujęciu regionalnym

Plonowanie roślin oraz towarowość produkcji rolniczej są uwarunkowane naturalnymi cechami przestrzeni rolniczej, jak również poziomem gospodarowania. Plonowanie zbóż z 1 ha zależy głównie od: poziomu nawożenia NPK (r = 0,7) i Ca (r = 0,7), udziału zmeliorowanych użytków rolnych (r = 0,64) oraz jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej (j.r.p.p.) (r = 0,59). Towarowość produkcji, mierzona ilością skupowanych produktów rolnych w przeliczeniu na j. zb. z 1 ha UR, jest związana z ilorazem powierzchni zmeliorowanej i ogólnego obszaru użytków rolnych (r = 0,75), poziomem nawożenia (r = 0,7) i wielkością gospodarstw (r = 0,56). Istnieje też istotna zależność między wielkością gospodarstw a stopniem zmeliorowania UR (r = 0,71) oraz ilością stosowanych nawozów NPK (r = 0,64). Najwyższa towarowość produkcji, w granicach 27,7-31,9 dt·ha-¹, występuje w województwach, w których średnia powierzchnia gospodarstwa wynosi ok. 10 ha (od 8,2 do 11,4 ha) użytków rolnych. Gdy udział zmeliorowanych użytków rolnych wynosi ok. 16%, średnie plony zbóż nie przekraczają 24, a skup 8 dt·ha-¹, natomiast gdy udział ten wynosi 55%, plony i skup sięgają kolejno ok. 36 i 32 dt·ha-¹.

Plant yielding and commerciality of agricultural production is determined by the natural features of agricultural space and by the advancement of farming. Yielding of cereals depends mainly on: NPK (r = 0.7) and Ca (r = 0.7) fertilisation, on the share of reclaimed croplands (r = 0.64) and the natural quality of agricultural space (r = 0.59). Commerciality of production expressed in the amount of purchased crop products per cereal unit per ha is associated with the ratio of the reclaimed to total cropland area (r = 0.75), with fertilisation (r = 0.7) and the size of a farm (r = 0.56). There is also a significant relationship between the latter and the extent of reclamation (r = 0.71) and the amount of applied NPK fertilisers (r = 0.64). The highest commerciality (27.7-31.9 dt·ha-¹) was found in voivodships where the mean surface area of a farm was c. 10 ha (8.2-11.4 ha) of croplands. When the contribution of reclaimed croplands is c. 16 %, mean cereal yields do not exceed 24 and the purchase - 8 dt·ha-¹ while at the contribution of 55 %, yields and purchase amount 36 and 32 dt·ha-¹, respectively.