Roślinność, uwilgotnienie i walory przyrodnicze łąk w rejonie Kanału Rudzkiego

W pracy określono roślinność rzeczywistą łąk, występujących w rejonie Kanału Rudzkiego i na tej podstawie ustalono ich uwilgotnienie oraz walory przyrodnicze. Łąki te powstały w wyniku odwodnienia torfowisk, spowodowanego wykopaniem Kanału Rudzkiego w drugiej połowie XIX w. Kanał ten przejął wody rzeki Ełk w rejonie Modzelówki, sprawnie odprowadzając je krótszą trasą do Biebrzy. Na terenach przyległych do tego Kanału przeważają siedliska silnie odwodnione, zidentyfikowane jako świeże i suche okresowo nawilżane (84,3% powierzchni). Zaledwie 11,7% powierzchni przypada na siedliska silnie wilgotne, mokre, silnie mokre i zabagniające się. Po przeszło 100 latach funkcjonowania Kanału na przyległych do niego obszarach wykształciły się pospolite zbiorowiska łąkowe z wiechliną łąkową i kostrzewą czerwoną (Poa pratensis-Festuca rubra), rzadziej łąki wyczyńcowe (Alopecuretum pratensis). Na glebach mineralno-murszowych, murszowatych oraz lokalnie na czarnych ziemiach wykształciły się zbiorowiska łąk zaliczanych do związku Arrhenatherion i zbiorowiska pastwiskowe zaliczane do związku Cynosurion. Walory przyrodnicze tych fitocenoz są małe, odpowiadające (w 10-stopniowej skali) II-III klasie waloryzacyjnej. Większe (umiarkowane) są walory przyrodnicze bogatszych florystycznie zbiorowisk łąk kaczeńcowych związku Calthion palustris. Krajobraz urozmaicają nieużytkowane rolniczo wyrobiska torfowe, zarośnięte różnorodną roślinnością mezo- i higrofitową, z licznym udziałem zakrzewień wierzbowych i zadrzewień brzozowych, oraz pagórki piaszczyste z suchymi murawami, zaliczanymi do związku Vicio lathyroides-Potentillion argenteae.

Actual vegetation of meadows near the Rudzki Canal was estimated in presented study. Based on these data, moisture and natural values of the meadows was assessed. The meadows were formed on drained peatlands due to the construction of the Rudzki Canal in the second half of the 19th century. The canal intercepted waters of the Ełk River near Modzelówka and carried them on a shorter course to the Biebrza River. Areas adjacent to the canal are dominated by strongly drained habitats identified as fresh and dry, periodically wetted (84.3% of the total area). Only 11.7% of the area is occupied by heavily moist, wet, heavily wet and becoming bogged habitats. After more than 100 years of the functioning of the canal, common meadow communities with the meadow-grass and red fescue (Poa pratensis-Festuca rubra), less frequently the meadow foxtail (Alopecuretum pratensis), developed on surrounding areas. Meadow communities attributed to the alliance Arrhenatherion and pasture communities from the alliance Cynosurion developed on mineral-muck and mucky soils and locally on black earths. Natural values of these phytocoenoses are small corresponding (in a 10-grade scale) to the II and III class. Greater (though still moderate) are the natural values of floristically richer marsh marigold meadows of the alliance Calthion palustris. Not agriculturally used peat excavations overgrown with various meso- and hydrophytes with a large contribution of willow shrubs and birch thickets and sandy hills with xeric meadows of the alliance Vicio lathyroides-Potentillion argenteae add variety to the landscape.