Bilanse składników nawozowych w gospodarstwie ukierunkowanym na produkcję mleka na bazie pasz z użytków zielonych położonych na glebach organicznych

W pracy przedstawiono wyniki badań bilansów azotu, fosforu i potasu w Zakładzie Doświadczalnym IMUZ w Biebrzy - gospodarstwie ukierunkowanym na produkcję mleka, bazującym na paszach z użytków zielonych położonych głównie na glebach torfowo-murszowych. W badaniach wykorzystano metodę bilansowania składników nawozowych "u wrót gospodarstwa" (ang. "farm gate balance"). Stwierdzono, że średnie nadwyżki azotu, fosforu i potasu w ZD IMUZ Biebrza latach 2002-2006 wynosiły kolejno 40,7 kg N·ha-¹ lub 18,9 kg N · 1000-¹ l mleka, 8,1 kg P·ha-¹ i 47,5 kg K·ha-¹, a wykorzystanie tych składników kształtowało się odpowiednio na poziomie: 28,4, 29,8 i 9,1%. Jednostkowe nadwyżki azotu, fosforu i potasu w Zakładzie były znacznie mniejsze od nadwyżek tych składników w indywidualnych gospodarstwach o podobnym profilu produkcji z podregionów łomżyńskiego i ostrołęckiego, posiadających w większości gleby mineralne. Uznano, że ilość stosowanych nawozów fosforowych w Zakładzie można zmniejszyć, natomiast celowe jest zwiększenie ilości potasu. Wskazano na potrzebę opracowania wskaźników ilości azotu mineralnego uwalnianego w procesie mineralizacji gleb organicznych, z uwzględnieniem różnych czynników wpływających na ten proces.

Balances of nitrogen, phosphorus and potassium are presented for a dairy farm, the Experimental Farm IMUZ in Biebrza, basing on fodder from grasslands situated mainly on peat-moorsh soils. The method of nutrient balancing "at the farm's gate" was used in the study. Mean surplus of nitrogen, phosphorus and potassium for the years 2002-2006 in Experimental Farm IMUZ Biebrza was 40.7 kg N·ha-¹ or 18.9 kg N · 1000-¹ l milk, 8.1 kg P·ha-¹ and 47.5 kg K·ha-¹, and the efficiency of nutrient utilisation was 28.4, 29.8 and 9.1%, respectively. Specific surplus of nitrogen, phosphorus and potassium in the Experimental Farm was considerably smaller than the surplus of these components in private farms of similar production from łomżyński and ostrołęcki regions of mostly mineral soils. It was estimated that the level of phosphorus fertilization in the Experimental Farm could be diminished while an increase of potassium fertilization appeared reasonable. The need was underlined of elaborating the indices of mineral nitrogen release during mineralisation of organic soils with regard to various factors affecting this process.