Ocena zmian warunków opadowych na stacji naukowo-badawczej IGiPZ PAN w Szymbarku w okresie 40 lat obserwacji (1971-2010) i ich wpływ na zmienność odpływu wody ze zlewni Bystrzanki

W niniejszym artykule przedstawiono analizę zmian sum opadów atmosferycznych, ich struktury i czasu trwania oraz ich wpływu na dynamikę odpływu wody ze zlewni beskidzkiego cieku Bystrzanka. Przeprowadzono ją na podstawie 40-letnich (1971-2010) obserwacji opadów oraz 16-letnich pomiarów odpływu ze zlewni cieku. Zaobserwowano niepokojące zmiany, ujawnione po analizie trendów. W okresie wegetacji roślin występowały niedobory wody, spowodowane zmniejszaniem się liczby dni z opadami przeciętnymi, kształtującymi średnie przepływy w korycie cieku i równocześnie zapewniającymi zapas wody w zlewni, niezbędny dla procesów życiowych organizmów. W ciepłym okresie roku zwiększa się udział opadów o dobowych sumach przekraczających 20 mm i dużym natężeniu, które powierzchniowo spływają do cieków. Następstwem tego są coraz częstsze susze atmosferyczne i przepływy niżówkowe w korycie, obserwowane głównie w drugiej połowie lata i jesienią. Dalszą konsekwencją są niedobory wody na potrzeby gospodarcze w okresie zimy.

The article presents an analysis of changes of precipitation sums, their structure, duration and impact on the dynamics of water outflow from the Bystrzanka Stream basin. The analysis was done for 40-year period (1971-2010) of precipitation measurements and for 16-year period of outflow records from the basin. Trend analyses revealed some worrying changes. Water deficits were observed in the vegetation periods caused by the decreasing number of days with average precipitation which generated average discharge and ensured water supply in the basin essential for life processes. The share of rainfalls above 20 mm a day and those of high intensity which directly flow down the slopes to streams increased in the warmer season. Consequently, frequent atmospheric droughts and low flows in the channel were observed mainly in late summer and autumn. Another result of such situation is the deficit of water for economic purposes in winter.