Potas w glebie, roślinności i płytkich wodach gruntowych na tle zróżnicowanego użytkowania

Celem pracy była ocena wpływu zróżnicowanego użytkowania łąki na glebie mineralnej na zawartość potasu w glebie, roślinności łąkowej oraz w płytkich wodach gruntowych. Badania prowadzono na długoletnim doświadczeniu łąkowym założonym w 1981 r. na czarnej ziemi zdegradowanej w Laszczkach, w województwie mazowieckim. W latach 2001-2010 pobierano próbki gleby i płytkich wód gruntowych. Natomiast próbki roślinności łąkowej pobierano w czasie I pokosu w latach 2009-2010. W wyciągu glebowym 0,01 mol CaCl₂·dm-³ w wodach gruntowych oraz w roztworach mineralizowanych próbek roślinności łąkowej oznaczono zawartość K metodą płomieniowej spektrometrii atomowej (FAAS). Długotrwałe nawożenie saletrą wapniową stabilizowało odczyn gleby oraz przeciwdziałało stratom łatwo rozpuszczalnego K z gleby łąkowej. Koszenie i usuwanie roślinności z powierzchni poletek przyczyniło się do zmniejszenia zawartości K w glebie, szczególnie w warunkach odczynu umiarkowanie kwaśnego. Stężenie potasu w płytkich wodach gruntowych było uzależnione od sposobu użytkowania łąki. Zaniechanie produkcyjnego użytkowania łąki przyczyniło się do znacznych sezonowych wahań stężenia K w płytkich wodach gruntowych.

The aim of this study was to assess the effect of diversified use of a meadow on potassium content in the soil, meadow vegetation and in shallow ground waters. The studies were carried out in a long-term grassland experiment initiated in 1981 in Laszczki in the Masovian Province. Samples of soil and shallow ground water from control wells were collected in 2001-2010. Plant samples were taken during the first cut in the years 2009-2010. Potassium content was measured with the flame atomic absorption spectrophotometry in 0.01 mol CaCl₂·dm-³ soil extracts, in ground waters and in the samples of meadow vegetation after their mineralisation. Long-term fertilisation with calcium nitrate stabilized soil pH and counteracted the losses of easily soluble K from meadow soil. Mowing and removal of meadow vegetation from the surface of plots reduced K content in the soil, especially under moderately acidic soil pH. Potassium concentration in shallow ground water depended on the way the meadow was used. The abandonment of productive use of the meadow contributed to substantial seasonal variations of K concentration in shallow ground waters.