Wpływ wieloletniego składowania obornika na zawartość mineralnych form azotu w glebie

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące wpływu wieloletniego składowania obornika na zawartość mineralnych form azotu w glebie w miejscu składowisk obornika i w ich pobliżu oraz ocenę zasięgu oddziaływania tych składowisk. Badania przeprowadzono w 40 gospodarstwach rolnych znajdujących się w czterech gminach: Człopa, Drawsko, Krzyż i Trzcianka, położonych w otulinie Drawieńskiego Parku Narodowego, na pograniczu województw wielkopolskiego i zachodniopomorskiego. Zawartość mineralnych form azotu w glebie w miejscu składowania obornika była bardzo duża, natomiast w odległości 8-10 m od składowiska na ogół mała, chociaż w niektórych przypadkach, zwłaszcza na terenie zagród, również duża. Składowanie obornika na nieodpowiednich płytach gnojowych, nie spełniających wymogów właściwego przechowywania (popękanych, nie-szczelnych lub zbyt małych w stosunku do potrzeb), wywołuje podobne skutki, jak składowanie bezpośrednio na gruncie, a niekiedy nawet gorsze. Duża zawartość związków azotu w glebie w miejscu składowania stałych odchodów zwierzęcych stwarza zagrożenie dla środowiska, zwłaszcza jakości wód gruntowych i powierzchniowych, szczególnie w warunkach składowania i przechowywania obornika na glebach lekkich i bardzo lekkich przepuszczalnych, jak w przypadku analizowanych gospodarstw. Ochrona środowiska naturalnego, jego walorów turystycznych i rekreacyjnych, polegająca między innymi na ograniczeniu ujemnego oddziaływania rolnictwa, powinna być jednym z priorytetów w planowaniu rozwoju tego regionu.

Effects of a long-term farmyard manure storage on the content of soil mineral nitrogen in the dumping site and in its vicinity are presented in the paper. The study was carried out in 40 farms located in 4 communes: Człopa, Drawsko, Krzyż and Trzcianka in the surroundings of the Drawa National Park on the border of the wielkopolskie and zachodniopomorskie provinces. The content of mineral forms of nitrogen in soil in the dumping site was very high while at a distance of 8-10 m from the storage place it was generally low, though in some cases, especially within the farmstead, it was also high. Farmyard manure storage on unsuitable, improper (cracked, untight or too small) manure pads gives effects similar, and in some cases even worse than when manure is stored directly on the ground. High nitrogen content in soil in places of storing animal faeces poses a threat to the environment, especially to the ground and surface water quality. The problem is particularly important when manure is stored on light and very light permeable soils as it was the case in the analysed farms. Protection of natural environment, of its tourist and recreational qualities, consisting e.g. in the reduction of negative agricultural impacts should be one of the priorities in planning regional development.