Zdrowotność łubinu wąskolistnego (Lupinus angustifolius L.) uprawianego w systemie konwencjonalnym i w okresie przestawiania na system ekologiczny

Łubin wąskolistny (Lupinus angustifolius L.) jest jedną z ważniejszych roślin strączkowych uprawianych w Polsce. Przyczyną obniżenia plonu masy zielonej i nasion w uprawie łubinu są często patogeny. Na początku rozwoju szczególnie niebezpieczna dla wschodzących roślin może być zgorzel siewek powodowana przez grzyby rodzaju Fusarium i antraknoza łubinu - infekcja z siewek. W okresie kwitnienia łubiny mogą być porażane przez sprawców chorób powodujących straty nie tylko w ilości plonu, ale i jego jakości. Bardzo niebezpieczną chorobą łubinów jest fuzaryjne więdnięcie łubinu powodowane przez Fusarium oxysporum f.sp. lupini. Również groźną chorobą w tej uprawie, zwłaszcza w okresie z dużą ilością opadów jest antraknoza łubinu powodowana przez Colletotrichum lupini. Inną chorobą, która może wystąpić w łubinie zwłaszcza wąskolistnym, jest opadzina liści łubinu (Pleospora herbarum). Celem doświadczenia było porównanie zdrowotności łubinu wąskolistnego uprawianego zarówno w systemie konwencjonalnym, jak i w okresie przestawiania na system ekologiczny. Badanie prowadzono na terenie Polowej Stacji Doświadczalnej Instytutu Ochrony Roślin PIB w Winnej Górze (woj. wielkopolskie) przez okres trzech lat. Materiał do badań stanowiły dwie odmiany łubinu wąskolistnego - Boruta charakteryzująca się rozwojem samokończącym i odmiana Zeus o rozwoju tradycyjnym. Podczas oceny fitopatologicznej na roślinach obserwowano objawy porażenia przez sprawców fuzaryjnej zgorzeli łubinu, antraknozy łubinu i opadziny liści. Przeprowadzone badania wykazały większe porażenie roślin łubinu przez choroby, zwłaszcza antraknozę na liściach oraz strąkach w systemie ekologicznym aniżeli w systemie konwencjonalnym. Zagęszczony wysiew nasion sprzyjał większemu porażeniu przez sprawców chorób, za wyjątkiem porażenia fuzaryjnej zgorzeli łubinu, w którym procent porażonych roślin był podobny.

The narrow-leaved lupin (Lupinus angustifolius L.) is one of the main leguminous plants cultivated in Poland. Fungal diseases of the lupins crops are the reasons of reducing yield of green matter and seeds. Root rot caused by Fusarium and seed borne anthracnose are highly destructive diseases for the early development stages. Fungal diseases infestation at the blooming stage can cause serious losses in quality and quantity of the yield. The main disease is wilting caused by Fusarium oxysporum f. sp. lupini. Other destructive disease occurring especially in a period with great precipitation is lupin anthracnose caused by Colletotrichum lupini. Another disease that may be observed in lupin (especially in narrow-leaved lupin) is lupin leaf spot (Pleospora herbarum). The aim of the experiment was to compare the health of narrow-leaved lupin cultivated both in the conventional farming system and in transition period to the ecological system. The experiment was performed in the Field Experimental Station of the Institute of Plant Protection PIB in Winna Góra (Wielkopolska province) for three years. Research material included two cultivars of narrow-leaved lupin - Boruta, characterized by determinate development, and Zeus cultivar with traditional development. Phytopathological assessment of the plants revealed symptoms of infestation with disease factors of Fusarium root rot of lupin, lupin anthracnose and leaf spot. The research demonstrated greater lupin infestation with the diseases, and especially with anthracnose on leaves and pods in the ecological system in comparison with the conventional system. Greater sowing rate favoured higher infestation with the disease factors except for Fusarium root rot of lupin, where the percentage of infested plants was similar.