Mikotoksykologiczna ocena ziarna jęczmienia i jego produktów

Celem badań była analiza zawartości trichotecenów oraz zearalenonu w ziarnie jęczmienia oraz jego produktach pochodzących z ekologicznych i konwencjonalnych systemów uprawy, z województwa kujawsko-pomorskiego. Materiał badawczy stanowiły 53 próbki: 31 z ekologicznego i 22 z konwencjonalnego systemu gospodarowania. Badany materiał pochodził z lat 2009-2011. Przy użyciu metody HPLC-MS/MS oznaczono osiem mikotoksyn: niwalenol (NIV), deoksyniwalenol (DON), 3-acetylodeoksyniwalenol (3ADON), monoacetoksyscirpenol (MAS), diacetoksyscirpenol (DAS), toksyny T-2, HT-2 oraz zearalenon (ZEN). Wszystkie oznaczenia powtórzono trzykrotnie. Próby przygotowano wykorzystując kolumienki Bond Elut® Mycotoxin (Varian) oraz wzorce wewnętrzne (IS) 13C- DON, 13C-T-2, 13C-HT-2, ZAN. W badanym ziarnie oraz produktach spożywczych dominowała toksyna HT-2 (30% próbek badanych) oraz NIV (28% próbek badanych). Natomiast w żadnej z próbek nie stwierdzono obecności 3ADON. Spośród ośmiu oznaczanych mikotoksyn w najwyższym stężeniu występował NIV. Jego maksymalną zawartość 85.6 ppb odnotowano dla surowca ekologicznego. Najwięcej mikotoksyn stwierdzono w ziarnie pochodzącym z konwencjonalnego systemu upraw. Dominowała tutaj toksyna HT-2, oznaczona aż w 80% próbek oraz toksyna T-2, której obecność stwierdzono w 70% próbek. W grupie tej odnotowano również najwyższe stężenia tych mikotoksyn, wynoszące odpowiednio 13.8 ppb (HT-2) i 23.8 ppb (T-2) oraz największe stężenie DON (65.1 ppb). ZEN był najczęściej oznaczaną mikotoksyną w produktach konwencjonalnych, gdzie wystąpił w 42% próbek. Zanieczyszczenie produktów ekologicznych i konwencjonalnych było porównywalne. Średnie stężenia oznaczonych mikotoksyn w produktach spożywczych były wielokrotnie niższe niż w przypadku surowców. W żadnej z badanych próbek zawartość mikotoksyn nie przekroczyła dopuszczalnych wartości (Rozporządzenie 1881/2006 WE).

The aim of the study was to perform the analysis of trichothecenes and zearalenone content in barley grain and food commodities such as grits, flour and flakes, coming from organic and conventional farms. The analysed material included 53 samples, with 31 from organic and 22 from conventional farms. The food products had been purchased in local shops in kujawsko-pomorskie province. Raw materials also came from the same region. Each sample was analysed in 3 replicates. Eight mycotoxins were determined using HPLC-MS/MS method: nivalenol (NIV), deoxynivalenol (DON), 3- acetyldeoxynivalenol (3ADON), monoacetoxyscirpenol (MAS), diacetoxyscirpenol (DAS), T-2 and HT-2 toxins and zearalenone (ZEN). Sample preparation was made using Bond Elut® Mycotoxin columns (Varian) and internal standards (IS) 13C-DON, 13C-T-2, 13C-HT-2, ZAN. HT-2 toxin and NIV dominated in the analysed grains and food products (30% and 28% respectively), while 3ADON was not detected in a single sample. Among the 8 analysed mycotoxins it was NIV that dominated and its highest concentration was 85.6 ppb in the raw material from an organic farm. The highest number of mycotoxins was found in the grain from a conventional farm, with HT-2 and T-2 toxins prevailing (80% and 70% samples, respectively). Their concentration was also the highest in this group (13.8 ppb and 23.8 ppb, respectively). The third highest concentration turned out to be of DON (65.1 ppb). ZEN was most commonly present in food products coming from conventional farms - 42% samples. The contamination of organic and conventional products was comparable. Mean concentration of the analysed mycotoxins was much lower in food products than in raw material. None of the analysed products contained 3ADON or DAS. Moreover, neither DON was detected in any of the organic products nor MAS in the conventional ones. No tested sample exceeded the maximum acceptable levels of mycotoxins (Commission Regulation 1881/2006 EC).