Clause-Initial Connectives, Bound and Unbound: Indicators of Mood, of Subordination, or of Something More Fundamental?

The article presents a comprehensive discussion of distinctions which, in different linguistic traditions, are associated with the concepts of ‘mood’ and ‘complementizer’, in particular in connection with potential auxiliaries of ‘analytical (non-indicative) mood’. On the basis of a selection of representative units and clause frames, the analysis points out contrasts between (a) North and South (in particular, Balkan) Slavic and (b) volition- and cognition-oriented utterances, which distinguish (i) diverse kinds of illocutions and (ii) clauses coding states of affairs (i.e. mere events) vs propositions (i.e. events with specific anchorage in space and time). The discussion unavoidably raises issues of irrealis marking and asks for the diagnostics of ‘subordination’ (embedding), in particular whether left-edge elements can by themselves be regarded as complementizers even if, under specific circumstances, subordination has to be assumed.  

Artykuł stanowi kompleksowe omówienie dystynkcji, które w różnych tradycjach językoznawczych są związane z pojęciami „trybu” i „włącznika”, w szczególności w związku z potencjalnymi wyrazami pomocniczymi „analitycznego trybu (nieindykatywnego)”. Na podstawie wyboru reprezentatywnych jednostek i ram zdań składowych analiza wskazuje na różnice między (a) językami północno- i południowosłowiańskimi (w szczególności bałkanosłowiańskimi) oraz (b) wypowiedziami ufundowanymi na woli i poznaniu, które rozróżniają (i)różne rodzaje illokucji oraz (ii) zdania składowe kodujące stany rzeczy (tj. zwykłe sytuacje) i sądy (tj. zdarzenia o określonym zakotwiczeniu w przestrzeni i czasie). Tok analizy nieuchronnie prowadzi do kwestii znakowania trybu irrealnego i skłania do pytania o rozpoznawanie ‘podrzędności’ (zanurzania), w szczególności tego, czy elementy lewostronne mogą same w sobie być uważane za włączniki, nawet jeśli w określonych okolicznościach należy założyć ich status podrzędny.