Dynamika jesiennej wędrówki ptaków w krajobrazie rolniczym pod Radzyniem Podlaskim (Nizina Południowopodlaska)

In the period of 19 August-18 November 2013, we observed autumn migration of birds in the agricultural landscape of the South-Podlasian Lowland (E. Poland). Two methods, point survey and transect survey, were used to count birds on 12 dates. Counts at three observation points located 1.5 km apart were conducted for 4 hours (2, 1, 1) on alternate days with counts along three transects, each 1 km long. The total observation time was 66 hours, including 48 hours at observation points and 18 hours along transects. In sum, 56 migrating species represented by 13 997 individuals were noted. The most abundant species comprised the Chaffinch Fringilla coelebs (6961 individuals, 48.9%), Skylark Alauda arvensis (1722 ind. – 12.3%) and Swallow Hirundo rustica (1083 ind. – 7.7%). The species that contributed to more than 1% of the migrating birds included the Wood pigeon Columba palumbus, Greenfinch Carduelis chloris, Yellow Wagtail Motacilla flava, Meadow Pipit Anthus pratensis, Siskin Carduelis spinus, White Wagtail Motacilla alba, Blue Tit Cyanistes caeruleus, Great Tit Parus major, and Tree Pipit Anthus trivialis. There was a high similarity in the dominance structure between bird assemblages estimated by the point counts and transect counts – Re=73%, but a lower similarity in the species composition – QS=63.4%. Only the similarity in number dynamic of White Wagtail and Swallow was sufficiently high to apply both methods for them alternatively. Neither of these methods yields a full picture of bird migration, and both are complementary, as one is more suitable for the active phase of migration, that is, for long distance flight, and the other for the stopover phase.

W okresie 19 VIII-18 XI 2013 roku w krajobrazie rolniczym Niziny Południowopodlaskiej pod Radzyniem Podlaskim (E Poland) prowadzono obserwacje jesiennej migracji ptaków. Wykonano 12 liczeń z zastosowaniem każdego dnia 2 metod: stacjonarnej oraz transektowej. Liczenia na 3 punktach obserwacyjnych oddalonych o 1,5 km trwały 4 godziny (2, 1, 1). Naprzemiennie z nimi prowadzono liczenia na 3 transektach o długości 1 km każdy. Łączny czas obserwacji terenowych wyniósł 66 godzin, na które składało się 48 godzin na punkcie obserwacyjnym oraz 18 na transektach. Analizie poddano 56 gatunków wędrownych o łącznej liczebności 13 997 osobników. Najliczniejszymi gatunkami były zięba Fringilla coelebs (6961 os. – 48,9%), skowronek Alauda arvensis (1722 os. – 12,3%) oraz dymówka Hirundo rustica (1083 os. – 7,7%). Próg 1% udziału w zgrupowaniu wędrownym przekroczyły ponadto grzywacz Columba palumbus, dzwoniec Carduelis chloris, pliszka żółta Motacilla flava, świergotek łąkowy Anthus pratensis, czyż Carduelis spinus, pliszka siwa Motacilla alba, modraszka Cyanistes caeruleus, bogatka Parus major i świergotek drzewny Anthus trivialis. Zgrupowania ocenione metodą punktową i transektową odznaczały się wysokim podobieństwem struktury dominacji – Re=3%, ale niższym podobieństwem składu gatunkowego – QS=63,4%. Tylko w przypadku pliszki siwej i dymówki podobieństwo dynamiki liczebności było na tyle duże, że obie metody można dla tych gatunków stosować zamiennie. Żadna z tych metod nie oddaje w pełni przebiegu wędrówek ptaków i obie metody z pewnością się uzupełniają, bowiem jedna lepiej oddaje aktywną fazą wędrówki, czyli dalekodystansowy przelot, a druga – fazę postojową.