Model rozwoju pittingu dla potrzeb diagnostyki w przekładniach zębatych

Pitting jest procesem zużycia (nazywany też zużyciem guzełkowatym) zmęczeniowego, spowodowany cyklicznym oddziaływaniem naprężeń kontaktowych w granicach naprężeń Hertza, powstających w warstwach wierzchnich skojarzeń trybologicznych podczas toczenia z poślizgiem kół zębatych przy styku smarnym. Charakterystycznym obrazem powierzchni uszkodzonej pittingiem są liczne jamki o dość regularnym, często kroplowatym kształcie i ostrych krawędziach ścian. Liczba i rozmiary jamek pittingowych mogą ulegać zmianom (zwiększać się lub zmniejszać - pitting przemijający.) Dla potrzeb diagnostyki w niniejszej pracy zajęto się formą tzw. pittingu liniowego i lawinowego. Miarą rozwoju pittingu jest przyrost powierzchni uszkodzeń bocznej powierzchni zęba w określonej jednostce czasu. Z reguły, jeśli ten przyrost jest liniowy lub progresywny, to taka forma rozwoju pitingu prowadzi do uszkodzenia łożysk lub wyłamania zęba przekładni. Praktyka eksploatacyjna przekładni dużych mocy (cementownie, hutnictwo, energetyka) wskazuje na dość częste przypadki koniecznego ze względów ekonomicznych eksploatowania przekładni z wyraźnymi śladami pittingu liniowego i nawet początkowego stadium pittingu progresywnego. Dla tych przypadków eksploatacji przekładni, konieczny jest nadzór diagnostyczny, pozwalający ocenić zagrożenie wystąpienia lawinowej formy pittingu, prowadzącego w konsekwencji do konieczności wyłączenia z eksploatacji urządzenia. Opis postaci funkcji i doświadczalnej metodyk wyznaczenia jej parametrów jest przedmiotem niniejszego artykułu.