Odnaleźć ciało błyskawicy: O wybranych postaciach w przedstawieniach Odin Teatret

Tekst stanowi próbę określenia: specyfiki, sposobu konstruowania, znaczeń i funkcji postaci teatralnych w wybranych przedstawieniach Eugenia Barby. Punktem wyjścia do prowadzonych analiz są różne rozumienia postaci teatralnej przedstawione z punktu widzenia praktyków teatru – aktora, reżysera i pedagoga (Charles Dullin) – socjologa (Jean Duvignaud) oraz semiolożki (Anne Ubersfeld). U genezy postaci zaludniających świat przedstawiony spektakli Odin Teatret umieścić można dwie definicje. Są to: rozumienie postaci jako „miejsca par excellence poetyckiego” (Ubersfeld) oraz postrzeganie technik aktora jako „technik tożsamości ciała-ducha indywidualnego i niepowtarzalnego” (Barba)  Ze wzajemnej interferencji tych spojrzeń „rodzą się” do scenicznego bytu figury ludzkiej wyobraźni w przedstawieniach Barby. Z pozoru paradoksalne i nonsensowne powstają, podobnie jak marzenia senne według Junga, z nieznanej części duszy. Przykładów do prowadzonych analiz dostarczają wybrane postaci wykreowane przez aktorki Odin Teatret: Iben Nagel Rasmussen (Biały Anioł, Szaman, niema Kattrin, Trickster), Robertę Carreri (Geronimo) i Julię Varley (Doña Musica, Kristen Hastrup, Pan Orzeszek, Dedal).

The article aims to define theatrical characters in selected productions by Eugenio Barba: their distinctive qualities, the way they are constructed, the meanings they carry, and the functions they perform. A look at how theatrical character can be understood by a theatre practitioner, actor, director and pedagogue Charles Dullin; a sociologist, Jean Duvignaud; and a semiologist, Anne Ubersfeld, serves as the starting point for the inquiry. The origins of the characters that inhabit the world represented in Odin Teatret productions can be grasped by assuming two points of view: by construing the character as “a strictly poetic locus” (Ubersfeld), and by comprehending the actor’s techniques as techniques “of a personality, of a particular and unique body-mind” (Barba). The figures of human imagination brought onto the stage in Barba’s productions are born out of this bifocal vision. Seemingly paradoxical and nonsensical, they come from an unknown part of the soul, just as dreams do, according to Jung. Characters portrayed by Odin Teatret actresses, Iben Nagel Rasmussen (White Angel, Shaman, the mute Kattrin, and Trickster) and Julia Varley (Doña Musica, Kristen Hastrup, Mr Peanut, and Daedalus), supply examples for the analyses carried out by the author.