Zasady dokonywania oceny okresowej nauczycieli akademickich i jej wpływ na dalsze zatrudnienie – wybrane zagadnienia

Każdy nauczyciel akademicki, z wyjątkiem rektora, podlega obowiązkowej ocenie okresowej, podobnie jak inni pracownicy zatrudnieni w administracji publicznej. Ocena okresowa nauczycieli akademickich pełni ważną rolę w procesach kadrowych uczelni, a jej wynik warto powiązać m.in. z decyzjami o awansach oraz przedłużaniem zatrudnienia. Problematyce ocen okresowych został poświęcony tylko jeden przepis ustawy z 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, a określenie szczegółowych zasad oraz trybu przeprowadzania ocen następuje w przepisach wewnętrznych uczelni. Termin przeprowadzenia oceny okresowej nie został uczelniom narzucony, gdyż ustawa przewiduje obowiązek sporządzenia oceny nie rzadziej niż raz na cztery lata lub na wniosek rektora. Termin ulega przesunięciu z mocy prawa w przypadku nieobecności nauczyciela akademickiego z przyczyn określonych w ustawie. Ustawodawca nie uwzględnił jednak przesunięcia terminu oceny pracownika z powodu długotrwałej niezdolności do pracy oraz urlopu bezpłatnego. Ustawa utrzymuje wzmocnioną rolę oceny okresowej wprowadzoną w 2011 r. Otrzymanie dwóch negatywnych ocen okresowych obliguje rektora do rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem akademickim. Ustawodawca nie wskazał jednak, czy wypowiedzenie stosunku pracy jest dopuszczalne w przypadku pracowników objętych tzw. szczególną ochroną trwałości stosunku pracy. Pierwsza ocena negatywna pozwala rektorowi na wypowiedzenie stosunku pracy. Ustawa nie określa, jakimi kryteriami powinien się kierować rektor, podejmując taką decyzję, dlatego powinny one zostać doprecyzowane w wypowiedzeniu. Rektor powinien stosować kryteria obiektywne i pozostające w związku ze słusznym interesem uczelni.

Except for the rector, each academic teacher undergoes the obligatory periodical evaluation, similarly to other public administration employees. Periodical evaluation of academic teachers plays an essential role in HR management in each university. Its result should be related, among others, to decisions on promotions and prolonging employment. Only one provision of the Act of 2018, Law on Higher Education and Science (LHES), regulates the issue of periodical evaluation. The detailed rules and procedures for conducting the evaluation are set in the internal regulations of each university. The evaluation period has not been imposed on universities, as the LHES provides the obligation to execute it at least once every four years or at the rector’s request. The evaluation is postponed ipso iure in case of an academic teacher’s absence for reasons given in the LHES. However, the law does not refer to his long-term illness or unpaid leave. The LHES maintains the enforced role of the periodic evaluation introduced in 2011. The rector is obliged to terminate the employment relationship with an academic teacher with two negative results. However, the legislator did not indicate whether the termination of the employment relationship is permissible in the case of employees covered by the so-called special protection of the durability of the employment. The first negative evaluation allows the rector to terminate the employment relationship. The LHES does not specify which criteria should be followed by the rector when making such a decision; therefore, they should be specified in the termination notice. The rector should apply objective criteria related to the legitimate interest of the university