School Culture as a Field of Analysis: Review of Research in Kazakhstan and Poland

Introduction: The post-socialist political transformation after 1989 initiated several changes in the political, economic, and social spheres in many countries. Changes have also occurred in educational institutions, which have been transformed over the last three decades because of changes of the program and organizational nature. The actual scope and depth of changes taking place at school requires the isolation of a comprehensive construct that will allow to capture the features and changes taking place at various, also hidden, levels of school functioning. These criteria are best met by the concept of school culture. Research Aim: The aim was to analyze empirical Polish and Kazakh articles on school culture. Method: To find relevant literature, a search strategy was developed which consisted of several stages, including searching databases of peer-reviewed journal articles published in English, Kazakh and Polish in the last 30 years. Results: Although publications from the last 30 years were analyzed, there were not many publications that met the imposed analytical criteria. Considering Kazakh publications, it should be noted that the dominant approach is the quantitative one, however, there are no studies that address school culture issue directly. In the case of publications of authors dealing with the issue of school culture in Poland, the quantitative approach also dominates, but the authors refer directly to the category of school culture. Although publications in the native language dominate, the number of texts in English is increasing. Conclusions: The results showed considerable differences in the nature of the empirical discourse regarding school culture.

Wprowadzenie: Postsocjalistyczna transformacja ustrojowa po 1989 roku zapoczątkowała szereg zmian w sferze politycznej, gospodarczej i społecznej w wielu krajach. Zmiany zaszły również w placówkach edukacyjnych, które w ciągu ostatnich trzech dekad przekształciły się ze względu na zmiany o charakterze programowym i organizacyjnym. Rzeczywisty zakres i głębokość zmian zachodzących w szkole wymaga wyodrębnienia całościowego konstruktu, który pozwoli uchwycić cechy oraz zmiany zachodzące na różnych, także ukrytych, poziomach funkcjonowania szkoły. Najlepiej zdaje się spełniać te kryteria koncepcja kultury szkoły. Cel badań: Celem była analiza empirycznych artykułów polskich i kazachskich dotyczących kultury szkoły. Metoda badań: Aby znaleźć odpowiednią literaturę, opracowano strategię wyszukiwania, która składała się z kilku etapów, w tym przeszukiwania baz danych recenzowanych artykułów naukowych opublikowanych w języku angielskim, kazachskim i polskim w ciągu ostatnich 30 lat. Wyniki: Chociaż przeanalizowano publikacje z ostatnich 30 lat, niewiele zidentyfikowano publikacji spełniających narzucone kryteria analityczne. Biorąc pod uwagę publikacje kazachskie, należy zauważyć, że dominującym podejściem empirycznym jest podejście ilościowe, jednak brak jest badań, które bezpośrednio poruszałyby problematykę kultury szkoły. W przypadku publikacji autorów zajmujących się tą problematyką w Polsce również dominuje podejście ilościowe, ale autorzy odwołują się bezpośrednio do kategorii kultury szkolnej. Mimo że dominują publikacje w języku ojczystym, liczba tekstów w języku angielskim rośnie. Wnioski: Wyniki wykazały znaczne różnice w charakterze dyskursu empirycznego dotyczącego kultury szkoły.