Metody oceny wpływu czynnika ludzkiego na bezpieczeństwo w transporcie

Bezpieczeństwo jest jednym z głównych warunków funkcjonowania transportu. Najwięcej uwagi poświęca się technicznym aspektom bezpieczeństwa. Jednak wypadki w transporcie mają więcej źródeł, którymi przede wszystkim są: czynniki ludzkie, czynniki organizacyjne, czynniki techniczne oraz czynniki środowiskowe. Dane statystyczne wskazują, że główną przyczyną wypadków i katastrof w transporcie są błędy popełniane przez człowieka. Tym samym eliminacja lub ograniczenie błędów ludzkich może istotnie wpłynąć na poprawę bezpieczeństwa w transporcie. W artykule poruszono problematykę niezawodności człowieka w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa. Zdefiniowano pojęcie niezawodności człowieka, podano klasyfikację błędów popełnianych przez człowieka oraz przeprowadzono analizę przyczyn tych błędów. Główny nacisk położono na przedstawienie i ocenę wybranych metod jakościowej i ilościowej analizy niezawodności człowieka (ang. Human Reliability Analysis, HRA), takich jak: THERP, ASEP, HEART, SPAR-H, ATHEANA, CREAM.

Safety is one of the main conditions for the functioning of the transport. The most attention is paid to the technical aspects of transport safety. However, accidents in transport are caused by many different factors and these primarily are: human factors, organizational factors, technical factors and environmental factors. Statistical data indicate that the main cause of accidents and disasters in transport are human errors. Thus, the elimination or reduction of their number could significantly improve the safety in transport. In the article the issues of human reliability in the context of ensuring safety are discussed. Additionally, the classification of human errors was given and an analysis of the causes of these errors was conducted. The main emphasis was put to present and evaluate of the selected methods of qualitative and quantitative Human Reliability Analysis (HRA), such as: THERP, ASEP, HEART, SPAR-H, ATHEANA, CREAM.