The Role of the Principle of Proportionality in Identifying Legal Capacity to Fundamental Rights

The legal capacity to fundamental rights gives the right-holder the ability to exercise and enforce fundamental rights. In the absence or questionable status of the legal capacity of a right-holder, there is a need to justify such a position. In this regard, no general standards based on legal doctrine and jurisprudence can be identified. The paper focuses on the question of whether the principle of proportionality could play a role in identifying and justifying the legal capacity to fundamental rights. Based on a review of the literature, two functions of the proportionality analysis can be identified as relevant in this regard: it supports the justification of the decision to restrict fundamental rights and it precludes arbitrary decisions in relation to the limitation. The author argues that, based on its justificatory function, proportionality can play a role in identifying the legal capacity to fundamental rights in the case of human persons. In the case of autonomous organizations, in addition to its justificatory function, its function related to the exclusion of arbitrary decisions can be taken into account when using it as a standard for identifying legal capacity. In the case of human persons and autonomous organizations, there is a need for a negative justification of the limitation of legal capacity, based on proportionality. In the case of new challengers in fundamental rights disputes (such as future generations), a positive justification is required to determine legal capacity. The proportionality analysis does not play a role here, but rather other standards that require a rationality-based justification.

Podmiotowość prawna w zakresie praw podstawowych daje podmiotowi praw zdolność do wykonywania i egzekwowania praw podstawowych. Przy braku lub przy niepewnym stanie podmiotowości prawnej podmiotu praw występuje potrzeba uzasadnienia takiego stanowiska. W tym zakresie nie da się wskazać ogólnych standardów opartych na doktrynie prawnej i orzecznictwie. W artykule skoncentrowano się na kwestii, czy zasada proporcjonalności mogłaby odgrywać jakąś rolę przy określaniu i uzasadnianiu podmiotowości prawnej w zakresie praw podstawowych. W oparciu o przeanalizowaną literaturę można wyróżnić dwie funkcje analizy proporcjonalności jako mające znaczenie w tym przypadku: wspiera ona uzasadnianie decyzji ograniczającej prawa podstawowe oraz zapobiega arbitralnym decyzjom dotyczącym ograniczenia. Autor stwierdza, że na podstawie funkcji uzasadniania proporcjonalność pełni rolę w określaniu podmiotowości prawnej w zakresie praw podstawowych w przypadku ludzi. W przypadku organizacji autonomicznych oprócz funkcji uzasadniającej można też uwzględnić funkcję dotyczącą wyłączenia decyzji arbitralnych przy jej stosowaniu jako standardu określania podmiotowości prawnej. W przypadku ludzi i organizacji autonomicznych występuje potrzeba negatywnego uzasadnienia ograniczenia podmiotowości prawnej w oparciu o proporcjonalność. W przypadku nowych wyzwań w sporach o prawa podstawowe (np. przyszłe generacje) wymagane jest pozytywne uzasadnienie dla określenia podmiotowości prawnej. Analiza proporcjonalności nie pełni tu żadnej roli w przeciwieństwie do innych standardów wymagających uzasadnienia opartego na racjonalności.