Planowanie strategiczne w zreformowanym samorządzie terytorialnym w Ukrainie. Przykład gromady Herca w obwodzie czerniowieckim

Reformowanie administracji publicznej jest procesem złożonym i długotrwałym, szczególnie w krajach tzw. przemian, o tradycjach niedemokratycznych. Praktycznie przez pierwsze ponad dwadzieścia lat od momentu odzyskania niepodległości Ukraina tworzyła jedynie zręby zdecentralizowanej administracji publicznej, łącząc częściowo wzorce zachodnie oraz funkcjonujące przez dziesięciolecia struktury administracji sowieckiej. Dopiero w drugiej dekadzie lat dwudziestych XX wieku wykonano krok milowy w kierunku istotnej przebudowy struktury i funkcji administracji publicznej, kierując się standardami demokracji zachodnich. Zwieńczeniem procesu reformowania sektora publicznego było utworzenie samorządu terytorialnego na poziomie gromad. Wraz z procesem tworzenia samodzielnych jednostek terytorialnych pojawiła się potrzeba formułowania wieloletnich planów rozwoju, jako podstawowych instrumentów polityki rozwoju społecznego i gospodarczego na poziomie lokalnym. Proces ten w wielu przypadkach był i jest wspomagany aktywnością i doświadczeniem polskich instytucji realizujących na Ukrainie różne projekty, których celem jest opracowanie strategii rozwoju dla jednostek terytorialnych. Celem niniejszego artykułu jest prezentacja uwarunkowań decentralizacji terytorialnej na Ukrainie po odzyskaniu niepodległości na początku lat 90. oraz wyników projektu strategicznego zrealizowanego w 2021 roku przez pracowników Katedry Administracji Publicznej Instytutu Nauk o Polityce i Administracji UMCS. Głównym produktem zrealizowanego projektu było opracowanie Strategii Rozwoju Gromady Herca w obwodzie czerniowieckim na Ukrainie w oparciu o model partycypacyjno-ekspercki. Przedstawione poniżej odnoszą się w szczególności do opisu procesu opracowania strategii rozwoju oraz wniosków z przeprowadzonej analizy strategicznej.

Reforming public administration is a complex and lengthy process, especially in so-called transition countries. Practically, for the first twenty years after regaining independence, Ukraine was only creating the foundations of a decentralized public administration, partially combining Western models and the structures of the Soviet administration that had been functioning for decades. It was only in the second decade of the 2000s that a milestone was made towards a significant reconstruction of the structure and functions of public administration, guided by the standards of Western democracies. The culmination of the process of reforming the public sector was the creation of local government at the community level. Along with the process of creating independent territorial units, a need arose to formulate long-term development plans as the basic instruments of social and economic development policy at the local level. This process in many cases was and is supported by the activity and experience of Polish institutions implementing various projects in Ukraine, the purpose of which is to develop a development strategy for territorial units. The aim of this article is to present the conditions of territorial decentralization in Ukraine after regaining independence in the early 1990s and the results of the strategic project implemented in 2021 by the employees of the Department of Public Administration of the Institute of Political Sciences and Administration of UMCS. The main product of the implemented project was the development of the Herca Municipality Development Strategy in the Chernivtsi Oblast in Ukraine, based on the participatory-expert model. The results presented below refer in particular to the description of the process of elaborating the development strategy and the conclusions of the strategic analysis carried out.