Profesjonalny osąd i sceptycyzm zawodowy - ocena dowodów w postępowaniu kontrolnym NIK

W artykule zaprezentowano rozważania dotyczące profesjonalnego osądu i sceptycyzmu zawodowego, które są niezbędne przy ocenie dowodów w postępowaniach kontrolnych NIK. Szerszemu spojrzeniu na zagadnienie służy przedstawienie odpowiednich standardów kontroli administracji rządowej i standardów rewizji finansowej oraz regulacji ustawowych poświęconych pracy biegłych rewidentów. Przybliżając rozumienie sceptycyzmu zawodowego i profesjonalnego osądu oraz możliwości ich zastosowania, zwrócono uwagę na konieczność zachowania obiektywizmu, podnoszenia wiedzy specjalistycznej i prawidłowej komunikacji pomiędzy kontrolerami.

Professional judgment and professional scepticism are applied at all stages of the audit process. Already at the audit planning phase, they allow for identifying and assessing audit risk, and – consequently – for planning appropriately directed activities. However, the article focuses on using them for evidence assessment, so at the diagnostic stage of an audit, which consists in analysing the material gathered, and subsequently leads to determining the actual state and irregularities in auditees’ activities. This stage is the key element of the audit function aimed at determining whether auditees perform their tasks in the way they are expected to. Without solid assessment of evidence, it is not possible to properly implement the audit proceedings set forth in Article 28 of the Act of 23rd December 1994 on the Supreme Audit Office, which comprises all the components of the audit function, understood as a process realised on the basis of a series of activities, starting from determining the actual state (what things are like), through documenting in (evidence collection), to concluding with an assessment (compare the findings with the expected state – a model for the audit).