Nauka konstytuowana przez interesy. O koncepcji Jürgena Habermasa

W artykule analizuję koncepcję Jürgena Habermasa trzech interesów i przyporządkowanych im trzech typów nauk, przedstawioną w Erkenntnis und Interesse (1968) oraz w Teorii i praktyce, w tekście Niektóre trudności próby związania teorii z praktyką. Wprowadzeniu do nowego wydania (1971). Dwie cechy tej koncepcji sprawiają, że jest ona aktualnie ważna. Po pierwsze, zawiera niestandardowy pogląd na naturę i rolę nauki. Po drugie, jest rzadką obecnie koncepcją poznania ufundowaną antropologicznie, z odcieniem transcendentalizmu i z rozbudowanymi wątkami ewolucjonistycznymi, jednak przełamującą redukcjonizm konsekwentnych epistemologii ewolucyjnych poprzez wprowadzenie sfery duchowej, transcendującej biologiczność.

I reconstruct and analyse Jürgen Habermas’ conception of three interests and subordinated to them three types of sciences; this conception has been presented mainly in his Knowledge and Interests (1968) and in the New Introduction to the fourth German edition of the Theory and Practice (1971). The present validity of the conception is due to its two properties. First, it includes a non-standard, alternative to today’s dominated view on the nature and role of science. Second, it is a currently rare theory of science founded anthropologically, with evolutionary theories threads, however, weakened in comparison with the consistent Darwinism by introducing the spiritual sphere, transcending biologicality.