Zasoby pozabilansowe złóż rud miedzi i srebra w Polsce – problemy w świetle obowiązujących przepisów prawnych

Według „Bilansu zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 XII 2021 r.”, w Polsce udokumentowano 3,21 miliarda ton rud miedzi i srebra, zawierających łącznie 53,34 mln t miedzi metalicznej oraz 153,28 tys. t srebra. Spośród nich zasoby pozabilansowe stanowi 839,76 mln ton rudy zawierającej 13,64 mln t Cu i 42,58 tys. t Ag. Wspomniane zasoby udokumentowano w różnym czasie, przy czym każdorazowo geolodzy dokumentujący musieli dostosowywać się do aktualnie obowiązujących przepisów w tej materii. Podstawowym narzędziem dla rozdzielania zasobów bilansowych i pozabilansowych były przez lata kryteria bilansowości, które następnie zastąpiono obowiązującymi współcześnie i pełniącymi podobną funkcję granicznymi wartościami parametrów definiujących złoże i jego granice dla poszczególnych kopalin. Wspomniane kryteria i wartości graniczne ulegały zmianom na przestrzeni lat, co powoduje, że obecnie obowiązujące zatwierdzone dokumentacje i dodatki do dokumentacji geologicznych poszczególnych złóż nie są sporządzone według jednorodnego wzorca. Problem ten być może w największej mierze dotyka postawienia granicy między zasobami bilansowymi a pozabilansowymi, a także – szczególnie przy obecnych przepisach – między zasobami pozabilansowymi a skałą płonną. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, iż współczesne graniczne wartości parametrów definiujących złoże i jego granice w uzasadnionych przypadkach zezwalają także na stosowanie własnych kryteriów. Autorzy skupiają się na tych zasobach złóż rud miedzi i srebra uwzględnionych w Bilansie, które aktualnie uznawane są za pozabilansowe, a także na sposobie ich wydzielenia. Podkreślono główne problemy związane z definiowaniem zasobów pozabilansowych, spowodowane także komplikacjami prawnymi. Podjęto próbę wskazania rozwiązań likwidujących istniejące rozbieżności; w szczególności, autorzy wskazują na zasoby, które w oparciu o współczesne uwarunkowania technologiczne oraz ceny surowca powinny zostać przekwalifikowane na bilansowe.

According to the ‘Balance of the Mineral Resources of Poland as of 31 December 2021’, there are 3.21 billion tonnes of copper and silver ore documented in Poland, containing a total of 53.34 million tonnes of metallic copper, and 153.28 thousand tonnes of silver. Among them, subeconomic resources amount to 839.76 million tonnes of ore containing 13.64 million tonnes of Cu and 42.58 thousand tonnes of Ag. Said resources were documented at various points in time, each time the documenting geologists having to adjust to the currently valid provisions in that regard. For years, the economic criteria constituted the basic tool for separating the economic and subeconomic resources, subsequently replaced with the threshold values of parameters defining a mineral deposit and its boundaries for specific raw materials, which are currently in effect and serve a similar function. Said criteria and threshold values changed over the years, due to which the currently valid approved geological documentations and addenda to the geological documentations of individual deposits have not been prepared according to a uniform template. This problem perhaps mainly affects setting a boundary between economic and subeconomic resources, as well as - especially with the current provisions - between subeconomic resources and the gangue. The situation is additionally complicated by the fact that nowadays the threshold values of parameters defining a mineral deposit and its boundaries also allow for using custom criteria in justified cases. The authors focus on these copper and silver ore resources listed in the Balance, which are currently considered subeconomic, as well as on the manner of their identification. Main problems related to the definition of subeconomic resources are emphasised, including those caused by legal complications. An attempt is made to identify solutions eliminating the existing discrepancies; in particular, the authors point at the resources which, based on the current technological conditions and the prices of the raw material, should be converted to economic.