Świątynia nowej wiary. Filmowe obrazy budowy Pałacu Kultury 1952-1955

Artykuł Marka Hendrykowskiego analizujący zbiór materiałów dokumentalnych z lat 1952-1955 jest pierwszym tego rodzaju studium poświęconym filmowym obrazom budowy warszawskiego Pałacu Kultury i Nauki w kontekście ideologii stalinizmu. Autor konkluduje: Z prowokacyjnego daru Pałac Kultury i Nauki stał się reliktem czasów stalinowskich – coraz bardziej odległym przypomnieniem kilkudziesięciu lat zniewolenia Polski przez sowiecki i rodzimy komunizm. Dzisiaj obrazy filmowe nakręcone w trakcie wznoszenia tej budowli stanowią niezastąpione świadectwo pychy przedwcześnie zapowiadającego swój triumf, narzuconego siłą ustroju. Monstrualny w swym ogromie Pałac stał się jeszcze jednym zabytkiem dziejów Warszawy, wpisanym w pejzaż miasta i służącym jego mieszkańcom. Uwodzicielskie zło, z jakim na zawsze będzie kojarzony, przestało wywierać swój złowieszczy wpływ.

In his article Marek Hendrykowski analyses archive materials from the period of 1952-1955 dealing with the images of building of the Warsaw Palace of Culture and Science in the context of Stalinism. The author concludes that from a controversial gift, the Palace of Culture became a relict of bygone Stalinist era, a reminder of increasingly distant decades of enslavement by the Soviet and Polish communists. Today, films filmed during erection of the building are an indispensable witness to the conceit of the system imposed by force that led to the premature announcement of its triumph. The Palace, monstrous in its vastness, is yet another monument of the history of Warsaw, a part of its landscape and is useful to its inhabitants. The seductive evil with which it will forever be associated ceased to exert its sinister influence.