Odczuwanie obcości. Afektywność współczesnego science fiction

Artykuł jest afektywną analizą współczesnych filmów science fiction z perspektywy specyfiki kobiecego doświadczenia. Cechą charakterystyczną najnowszych produkcji fantastycznonaukowych jest afektywno-emocjonalny kontakt z pozaziemską obcością. Doświadczenie to jest ucieleśniane także przez widzów. Mimo ikonografii oraz prób popularyzacji nauki właściwych gatunkowi, trybem narracyjnym omawianych filmów (m.in. Anihilacji /2018/, Interstellara /2014/ i Nowego początku /2016/) jest melodramat, w którym bohaterki poznają i działają nie tylko dzięki wiedzy i rozumowaniu, lecz także poprzez emocje i afekty. W artykule analizowane są następujące aspekty filmów science fiction ostatniej dekady: cielesne doświadczanie obcości, afektywne sprzężenia między obcym a swoim, alternatywne doświadczanie czasu mediowanego niestandardową narracją, fokalizacja i kinodynamika kosmicznych spektakli oraz afektywne doświadczenia odbiorcze: ucieleśnienie, empatia i identyfikacja.

The article presents an affective analysis of contemporary science-fiction films, exploring the specificity of female experience within the phenomenon. I argue that affective and emotional contact with extra-terrestrial estrangement is a significant symptom of genre modification. This experience is also embodied by viewers. Despite the iconography and attempts to popularize science specific to the genre, the narration mode of Interstellar (dir. Christopher Nolan, 2014), Arrival (dir. Denis Villeneuve, 2016) and Annihilation (dir. Alex Garland, 2018) is melodrama, and the characters think and act not only through knowledge or reasoning, but also through emotions or affects. The article analyzes the following aspects of the latest science-fiction films: corporeal notion of estrangement, affective feedback between the known and unknown, alternative experience of time mediated by achronological narration, focalization and kinodynamics of cosmic spectacles, as well as affective audience experiences: embodiment, empathy and identification.