Ze sceny na ekran kinowy: zniknięcie damy

Artykuł jest poświęcony szczegółowej anatomii bazowego triku Georges’a Mélièsa zaprezentowanego najpierw w Teatrze Robert-Houdin jako numer variétés, a potem – w postaci stechnicyzowanej wskutek zastosowania triku substytucji – przeniesionego do filmu Escamotage d’une dame chez Robert-Houdin (1896). Autor śledzi napięcia między iluzją sceny a trikiem substytucji w filmie, wskazując na intermedialny charakter efektu, który połączył iluzję sceniczną z kinem, a z Mélièsa uczynił autora teatru i kina. Paech wskazuje ponadto na jego żywotność w kinie współczesnym, analizując różne strategie adaptacji triku substytucji w filmach: Prestiż (2006) Christophera Nolana, Starsza pani znika (1938) Alfreda Hitchcocka, Scoop – gorący temat (2006) i Magia w blasku księżyca (2014) Woody’ego Allena oraz Nowojorskie opowieści (1989) Martina Scorsesego, Francisa Forda Coppoli i Woody’ego Allena.

The article is devoted to the detailed anatomy of Georges Melies’s basic trick, first presented at the Robert-Houdin Theater as varietes, and later, in the form of a substitute technique, transferred to Escamotage d’une dame chez Robert-Houdin (1896). The author follows the tension between the illusion of the stage and the tricks of substitution in film, pointing to the intermedia nature of the effect that combined the stage illusion with the cinema, which turned Melies into the author of both theater and the cinema. Paech also points to its vitality in contemporary cinema, analyzing various strategies for adaptation of substitution tricks in films such as Prestige (2006) by Christopher Nolan, The Lady Vanishes (1938) by Alfred Hitchcock, Scoop - Hot Topic (2006) and Magic in the Moonlight (2014) by Woody Allen and The New York Stories (1989) by Martin Scorsese, Francis Ford Coppola, and Woody Allen.