Grając w szachy z Duchampem. O „Rzeźbiarzu z kamerą” Marcina Giżyckiego

Celem artykułu jest pokazanie związków zarówno formalnych, jak i treściowych, zachodzących 1) pomiędzy dziełem found footage, zatytułowanym Rzeźbiarz z kamerą. Filmowa pasja Augusta Zamoyskiego Marcina Giżyckiego, a amatorskimi nagraniami znanego polskiego rzeźbiarza Augusta Zamoyskiego oraz 2) pomiędzy działaniem Giżyckiego a strategiami stosowanymi we współczesnej sztuce (pojęcie ready-made u Marcela Duchampa) i kinie (film montażowy). Oprócz opisu i analizy odnoszących się zarówno do filmu Giżyckiego, jak i materiałów z filmowego archiwum Zamoyskiego (zawierającego bezcenny dokument życia polskiego ziemiaństwa w latach 1927-1929, jak również portrety przyjaciół artysty, m.in. A. Loosa, A. Rubinsteina, L. Marcoussisa, A. Halickiej, M. Kislinga oraz jedyne nagrania S. I. Witkiewicza), przedstawiony został kontekst ich powstania oraz możliwości dalszego wykorzystania, np. przez Muzeum Literatury, które jest właścicielem nagrań Zamoyskiego.

The aim of the article is to show the connections, both formal and in terms of content, taking place 1) between the found footage work, entitled Sculptor with a Camera. Film Passion of August Zamoyski by Marcin Giżycki, and amateur recordings by renowned Polish sculptor August Zamoyski, and 2) between Giżycki’s activities and strategies used in contemporary art (the concept of ready-made by Marcel Duchamp) and cinema (compilation film). In addition to the description and analysis referring to both Giżycki’s film and materials from the film archive of Zamoyski (containing the priceless document of life of the Polish landowning class in 1927-1929, as well as portraits of the artist’s friends, including A. Loos, A. Rubinstein, L. Marcoussis, A. Halicka, M. Kisling and the only recordings of S. I. Witkiewicz), the context of their creation and the possibilities for further use (e.g. by the Museum of Literature, which is the owner of Zamoyski’s recordings) were presented.