Transgresja i dyskryminacja. Sztuczne kobiety w kinie fantastycznonaukowym

Artykuł jest poświęcony problemowi seksualizacji postaci kobiecych w filmach science fiction. Odwołując się do teorii gatunków, feministycznej i psychoanalitycznej refleksji nad filmem oraz wyników badań z zakresu psychologii społecznej i neurobiologii, autorka stara się naświetlić możliwe przyczyny i konsekwencje niezwykle popularnego w zachodniej kulturze, choć jawnie dyskryminującego sposobu obrazowania kobiet i kobiecości. W tym celu dokonuje charakterystyki zarówno poszczególnych dzieł filmowych (m.in. Metropolis Fritza Langa, Łowcy androidów Ridleya Scotta i Pod skórą Jonathana Glazera), jak i wciąż powracających w kinie, określonych narracji kulturowych, a także  specyficznych wątków i motywów. Autorka odnosi się również do wybranych dzieł literackich o podobnej tematyce, wskazując w ten sposób duży potencjał reprodukcyjny interesującej ją perspektywy, w której zbiegają się w istocie dwa pozornie odrębne zjawiska: transgresja i dyskryminacja.

The article discusses the problem of sexualization of female characters in science-fiction films. The author refers to genre theory, feminist and psychoanalytic film theory, as well as research results in social psychology and neuroscience, trying to elucidate the possible causes and consequences of an overtly discriminating way of depicting women and femininity that is very common in Western culture. With this aim in mind, she characterises selected individual films (e.g. Metropolis by Fritz Lang, Blade Runner by Ridley Scott and Under the Skin by Jonathan Glazer), as well as proposing an analysis of recurring cultural narratives and specific motifs symptomatic of cinema. The author also refers to some works of science-fiction literature, indicating a big reproductive potential lying in the perspective presented, in which two apparently different phenomena – transgression and discrimination – converge.