O nas bez nas. Postantropocentryczne kinematografie stref wykluczenia

Tematem tekstu są postantropocentryczne kinematografie stref wykluczenia człowieka powstające za sprawą teoriopraktycznych badań naukowych realizowanych metodami artystycznymi. Przywołane przykłady obejmują działalność Instytutu Strelka (projekty The New Normal i Geocinema), twórczość Emmy Charles, Johna Gerrarda, Evana Rotha, Trevora Paglena i Liama Younga (także w ramach Unknown Field Division) oraz teoretyczne koncepcje tego ostatniego, jak również Benjamina Brattona. Do stref wykluczenia człowieka zalicza się krajobrazy (pejzaże) maszynowe, w tym m.in. centra danych, farmy serwerów, zautomatyzowane miejsca produkcji i wydobycia surowców naturalnych niezbędnych do produkcji współczesnej technologii. Istotny jest także sieciowy obieg obrazów jako danych z pominięciem udziału człowieka (widzenie maszynowe na potrzeby sztucznej inteligencji) oraz dane z globalnych sieci sensorowych. Wszystkie powyższe przykłady zostały omówione w kontekście projektów artystycznych wykorzystujących medium filmu.

The text focuses on post-anthropocentric cinematographies of human exclusion zones, created within theory- and practice-based research conducted with artistic methods. The examples include: research activities of the Strelka Institute (The New Normal and Geocinema), art by Emma Charles, John Gerrard, Evan Roth, Trevor Paglen and Liam Young (also within Unknown Field Division), Young’s theoretical concepts, as well as theories by Benjamin Bratton. The human exclusion zones include machine landscapes, such as data centres, server farms, automated production lines and mining sites that provide raw geological materials used in technological production. Also important are the networked circulation of images as data without human involvement (machine vision by artificial intelligence) and global data from sensory networks. All examples are discussed in the context of art projects using the medium of film.