Sensual Polyphony of Wilde, Shaw, Dostoyevsky and Shakespeare in Woody Allen’s Films

Woody Allen’s comedies are like a perpetual carnival, filled with festivity and laughter—a time when most senses are awoken, and participants celebrate freedom and equality. His dramas are marked by a profanation of rules which are generally sacred or at least widely respected. The author of the article analyzes several of Woody Allen’s films, referring to Mikhail Bakhtin’s theory on polyphony and his concept of the carnivalesque. Allen’s films are upside down worlds of such classics as The Picture of Dorian Gray, Pygmalion, Crime and Punishment, Othello and A Midsummer Night’s Dream. The director conducts a constant dialog with other artists, writers, philosophers and even God. He agrees or polemizes with them on subjects concerning a whole range of emotions and senses mostly in a humorous or ironic way, copying different styles to create a pastiche, a parody, or his own version of drama.

Komedie Woody’ego Allena są jak nieustający karnawał, pełen zabaw, wesołości i śmiechu — jest to czas, kiedy wszystkie zmysły są pobudzone, a uczestnicy cieszą się wolnością i równością. Jego dramaty są nacechowane profanacją zasad, które powszechnie uznawane są za święte, a przynajmniej są ogólnie respektowane. Większość filmów Allena jest antyelitarna; pokazuje niejednokrotnie dysfunkcjonalność hierarchicznych relacji oraz ukazuje postaci, które często zachowują się w niestosowny, prowokujący, a nawet odpychający sposób. Autorka niniejszego artykułu analizuje wybrane filmy Woody’ego Allena, nawiązując do teorii Michaiła Bachtina na temat polifonii oraz jego konceptu karnawalizacji. Filmy te są odwróconymi światami takich klasyków jak Portret Doriana Graya, Pigmalion, Zbrodnia i kara oraz Otello. Reżyser stale prowadzi dialog z innymi artystami, pisarzami, filozofami, a nawet z Bogiem. Zgadza się lub polemizuje z nimi na tematy dotyczące różnego rodzaju emocji i zmysłów w humorystyczny lub ironiczny sposób.