Współczesny narkoterroryzm w Ameryce Łacińskiej. Casus Kolumbii i Meksyku

Celem artykułu jest przedstawienie zjawiska narkoterroryzmu w Ameryce Łacińskiej na przykładzie Kolumbii i Meksyku. Dla realizacji tego celu postawiono dwie hipotezy badawcze: nie istnieje jednolita definicja narkoterroryzmu oraz działania kolumbijskich i meksykańskich karteli narkotykowych można określić mianem narkoterroryzmu. Opracowanie w pierwszej kolejności prezentuje genezę terminu narkoterroryzm i problemy związane z brakiem jego jednoznacznej definicji. Samo pojęcie pojawiło się w użyciu u schyłku zimnej wojny i oznaczało pierwotnie związki handlarzy narkotykami z organizacjami terrorystycznymi i państwami bloku sowieckiego. Wypracowane później definicje tego zjawiska są o tyle niejednoznaczne, że oznaczać mogą zarówno stosowanie przez kartele narkotykowe metod przypisywanych terrorystom, jak również finansowanie swej działalności przez ugrupowania terrorystyczne poprzez handel narkotykami. Artykuł niniejszy dotyczy pierwszego z omawianych znaczeń. W kolejnym podrozdziale omówiono sytuację w dwóch państwach Ameryki Łacińskiej. Jako pierwszy po typowo terrorystyczne środki działania sięgnął kolumbijski kartel z Medellin. Przestępcy dokonywali ataków bombowych na budynki publiczne i samoloty oraz zamachów na polityków. W ten sposób chcieli osiągnąć cel, jakim było powstrzymanie ekstradycji przywódców kartelu. W Meksyku masowa produkcja narkotyków miała miejsce od lat 30. XX w., jednakże na przełomie XX i XXI w. działające pierwotnie lokalnie grupy przestępcze zmonopolizowały szlaki przemytu używek do USA. Podjęta przez państwo w 2006 r. próba zwalczenia tego procederu zaowocowała wieloletnią „wojną narkotykową”, w wyniku której śmierć poniosło kilkaset tysięcy osób. Nastąpił również niespotykany w skali świata wzrost przestępczości, do tego stopnia, że w Meksyku ginie z rąk karteli około 100 osób dziennie. W dalszej części artykułu zaprezentowano niemal jednogłośne uznanie przez społeczność międzynarodową działań karteli narkotykowych za terrorystyczne. Odmienne w tym względzie było tylko stanowisko piśmiennictwa meksykańskiego. Kolejnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa międzynarodowego okazała się współpraca tych karteli z organizacjami terrorystycznymi. Tego typu kooperacja może być bilateralnie korzystna dla obu stron, zwłaszcza w zakresie posiadanych przez wspierane przez niektóre państwa ugrupowania terrorystyczne możliwości prania pieniędzy. Długoletnie funkcjonowanie karteli wytworzyło w latynoamerykańskich społecznościach zjawisko „narkokultury”, gloryfikującej terrorystyczne działania karteli i postacie ich przywódców.

At the end of the Cold War, the term "narcoterrorism" was coined. This concept originally meant ties between drug dealers and terrorist organizations and the countries of the Soviet bloc. The definition of this phenomenon, developed later, is ambiguous and means both methods attributed to terrorists, applied by drug cartels and the financing of their activities by terrorist groups through drug trafficking. This article deals with the first of these meanings and discusses the situation in two Latin American countries. The Colombian Medellin cartel was the first to use typical terrorist measures. Criminals carried out bomb attacks on public buildings, planes and attacks on politicians. In doing so, they wanted to achieve the goal of preventing the extradition of cartel leaders. Mass drug production has been going on since the 1930s in Mexico, but at the turn of 21st century, local criminal groups monopolized drug trafficking routes to the US. In 2006, an attempt by the state to combat this practice resulted in a long-term "drug war", in which several hundred thousand people were killed. There has also been an unprecedented increase in crime in the world, to the point where about 100 people are killed at the hands of the cartels in Mexico on a daily basis. The international community has almost unanimously labeled the activities of the Mexican drug cartels as terrorism. Only the opinion expressed in Mexican literature differed in that respect. The cooperation of these cartels with terrorist organizations turned out to constitute another threat to international security. This kind of cooperation can bring mutual benefits to terrorist groups and the countries supporting them – especially in the case of money laundering. The long-term operation of cartels has created the phenomenon of "drug culture" in Latin American communities, glorifying the terrorist activities of cartels and the figures of their leaders.