Prawnoautorska klasyfikacja remiksu

Upowszechnienie się Internetu na masową skalę doprowadziło do zmiany w sposobie uczestnictwa w kulturze: internauci (w szczególności ludzie młodzi) są obecnie nie tylko konsumentami kultury, lecz także jej aktywnymi twórcami. Twórczość ta przejawia się w podejmowaniu różnorodnych aktywności w Internecie, takich jak produkowanie remiksów, pisanie fanfików, tworzenie memów, blogowanie czy nagrywanie podcastów. Zjawisko to określane jest w literaturze jako „kultura partycypacji” ze względu na jego powszechność i globalny charakter. W artykule poruszono problematykę remiksu na tle polskiej ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1062 ze zm.). Celem artykułu jest analiza przepisów, które mogą mieć zastosowanie do twórczości remiksowej, oraz wskazanie trudności związanych z zaklasyfikowaniem remiksów do odpowiednich kategorii funkcjonujących na gruncie prawa autorskiego (utwór inspirowany, utwór zależny, utwór z cytatem, parodia), a także próba dokonania takiej klasyfikacji. Cel ten jest istotny, wpływa bowiem bezpośrednio na prawa twórcy utworu pierwotnego oraz potencjalne obowiązki twórcy remiksu.

The Internet’s mass scale popularization has led to a change in the way people participate in culture: Internet users (especially young people) are now not only consumers of culture, but also its active creators. This creativity manifests itself in undertaking various activities on the Internet, such as, among others, producing remixes, writing fanfics, creating memes, blogging, or recording podcasts. This phenomenon is referred to in the literature as the “culture of participation” due to its universality and global character. This article deals with remixes in the context of the Polish Copyright Act. The aim of this study is to analyse the provisions of the Polish Copyright Act that may apply to remixes and to indicate the difficulties associated with classifying remixes to appropriate categories that function under Polish copyright law and to attempt to make such a classification. This goal is critical as it directly affects the rights of creators of original works and the potential obligations of creators of remixes.