Rozpraszanie zanieczyszczeń ropopochodnych w gruncie w świetle badań laboratoryjnych

W pracy dokonano analizy teoretycznej zjawiska dyspersji strumienia zanieczyszczeń ropopochodnych migrujących w gruncie po uprzednim ich rozlaniu na powierzchni terenu. Następnie scharakteryzowano laboratoryjne stanowisko pomiarowe i zamieszczono wyniki wykonanych pomiarów bezpośrednich pozwalających na opisanie poziomego rozpraszania węglowodorów. Pomiary zrealizowano dla trzech różnych modeli fizycznych gruntu, reprezentujących typowe grunty piaszczyste i piaszczysto-pylaste oraz etyliny, jako substancji zanieczyszczającej. Przygotowane stanowisko pomiarowe spełnia kryteria podobieństwa. Podczas interpretacji ilościowej otrzymanych wyników dokonano porównania charakterystyk czasowych i amplitudy zarejestrowanego sygnału. Na tej podstawie wyciągnięto wnioski dotyczące szybkości ruchu i wielkości strumienia par węglowodorów przemieszczających się w kierunku poziomym w wyniku procesu dyfuzji w poszczególnych modelach gruntu. Sam mechanizm rozpraszania zależy od pierwotnego nasycenia przestrzeni porowej gruntu wodą.

The phenomenon of flow petroleum hydrocarbon contaminants dispersion, when they migrate in granular soil after their previous on surface spilling, are analysed in the paper. A laboratory measuring post has been presented. The results of measurements for horizontal hydrocarbon dispersion description follow. The measurements were made for three different physical soil models representing typical sandy soil and sandy-mud soil and ethyline, as contaminants. The prepared measuring post creates conditions of similarity. They enable calculation of the amplitude of the incorporated signal during a quantitative interpretation of the received results, which is proportional to the magnitude of flow horizontal dispersion and speed of relocation value front of wave of dispersion in individual models of soil. A strong dependence of coverage and largeness of horizontal hydrocarbon dispersion wave from filtering soil properties has been proved. The mechanism of scattering additionally depends on primary porous media saturation with water.