Siły oddziałujące na gazociągi posadowione w niestabilnych gruntach niespoistych

W pracy przedstawiono analizę czynników wpływających na stabilność gruntu tworzącego zbocze. Określono zależności matematyczne zezwalające na określenie wielkości siły naporu pełzającego gruntu zbocza na rurociąg gazociągu posadowionego w niestabilnym gruncie. W czasie eksploatacji gazociągu w niestabilnych gruntach niespoistych, w pierwszym okresie grunt przemieszcza się wokół gazociągu tylko wskutek jego ściśliwości. Przemieszczenie gruntu wokół gazociągu jest wprost proporcjonalne do przyrostu obciążenia gruntu (liniowa zależność odkształcenia od obciążenia). W miarę upływu czasu, gdy wzrasta obciążenie gruntu, głównie wskutek nawodnienia, następuje dalszy przyrost przemieszczeń gruntu, zostaje zapoczątkowane wypieranie gruntu spod gazociągu - występuje częściowy wzrost obszarów ścięcia (stanu granicznego) gruntu wokół gazociągu. Dalsze przemieszczanie gruntu (pełzanie) zachodzi bez zwiększania obciążeń gruntu przy jednoczesnym stałym wypieraniu gruntu spod gazociągu i opływie gruntu po jego obwodzie; następuje przekroczenie obciążeń granicznych gruntu i dalsze pełzanie gruntu wraz z gazociągiem.

The factors influencing the stability of slopes are analysed in the paper. Mathematical dependences for determining the pressure of creeping soil of the slope on a gas pipeline disposed in an unstable soil are determined. During the exploitation of a gas pipeline disposed in unstable soil, the soil moves around the pipeline owing to its compressibility. The movement of the soil around the gas pipeline is proportionate to the increase of soil load (linear dependence of deformation and load). With time, as the soil load increase, the displacement of soil advances, and the soil under the gas pipeline starts being pushed out. A partial increase of shear zones around the pipeline (boundary state) can be observed. Gradually, as the load of the soil increases (mainly due to hydration of the ground), the soil is further displaced and the soil under the pipeline starts being pushed out. A partial increase of shear zones around the pipeline (boundary state) can be observed. Further dislocation of the soil from under the gas pipelines takes place without burdening the soil at a simultaneous pushing out of the soil from under the pipeline and disposal of the soil on the pipeline's surface. Boundary loads are exceeded resulting in further creeping of soil with the gas pipeline.