Przymiot drugiej strony jako przedmiot podstępnego wprowadzenia w błąd (kan. 1098 KPK) w orzecznictwie Roty Rzymskiej (2000-2005)

Tytuł nieważności małżeństwa w postaci podstępnego wprowadzenia w błąd (can. 1098)  stanowi wyraz troski ustawodawcy kościelnego o ochronę wyboru małżeńskiego (poznanie przyszłego małżonka), a także o ochronę samego małżeństwa przed niesprawiedliwością. Jednym z elementów konstytutywnych kanonu – poza podstępem i błędem – jest przymiot drugiej strony (qualitas personae), który może poważnie zakłócić wspólnotę życia małżeńskiego. Autor analizuje 17 wyroków Roty Rzymskiej z lat 2000-2005 wydanych z tytułu deceptio dolosa w aspekcie przymiotu drugiej strony. W części pierwszej zwraca uwagę na zasady interpretacyjne orzecznictwa rotalnego dotyczące przymiotu osoby in genere, a więc samego pojęcia qualitas, charakteru przymiotu i oceny jego znaczenia dla wspólnoty życia małżeńskiego. Natomiast w części drugiej omawia  przymiot osoby in specie, a więc wskazuje na konkretne przymioty, które były przedmiotem oceny sędziów Roty Rzymskiej w owych siedemnastu sprawach (stan zdrowia, ojcostwo dziecka, uzależnienie od zabobonów, religijność, dokonanie aborcji, symulowana ciąża).

The title of nullity of marriage in the form of deceptive deception (can. 1098) is an expression of the Church legislator’s concern for the protection of a marriage choice (getting to know the future spouse), as well as for the protection of the marriage itself against injustice. One of the constitutive elements of the canon – apart from deception and error – is the attribute of the other party (qualitas personae), which can gravely disturb the partnership of conjugal life. The author analyzes the seventeen judgments of the Roman Rota from 2000-2005 issued for deceptio dolosa in the aspect of the quality of the other party. In the first part, he draws attention to the rules of interpretation of rotational jurisprudence concerning the quality of the person in genere, i.e. the very concept of qualitas, the nature of the attribute and the assessment of its significance for the community of conjugal life. On the other hand, in the second part, he discusses the attribute of a person in specie, and thus points to specific qualities that were the subject of evaluation by the judges of the Roman Rota in these seventeen cases (health, child paternity, addiction to superstition, religiosity, abortion, simulated pregnancy).